گزارش خطا
برای مشاهده معنا و شرح هر کلمه، بر روی آن کلیک کنید.
عقائدية ، اخلاقية ، عسكرية
وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ)
از خطبه های آن حضرت است
در ستایش الهی و سفارش به تقوا
۱. وجوب الشّكر
«أَحْمَدُهُ شُکْراً لِإِنْعَامِهِ،»۱او را سپاس می گویم تا شکر بر نعمتش باشد،
«وَ أَسْتَعِینُهُ عَلَى وَظَائِفِ حُقُوقِهِ،»۲و برای ادای حقوقش از او کمک می طلبم،
«عَزِیزَ الْجُنْدِ،»۳خداوندی که ارتشش غالب،
«عَظِیمَ الْمَجْدِ.»۴و بزرگواریش عظیم است.
«وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ،»۵و شهادت می دهم که محمّد بنده و فرستاده اوست،
«دَعَا إِلَى طَاعَتِهِ،»۶مردم را به طاعت خدا دعوت کرد،
«وَ قَاهَرَ أَعْدَاءَهُ جِهَاداً عَنْ دِینِهِ،»۷و با جهاد در راه دین بر دشمنانش پیروز شد،
«لَا یَثْنِیهِ عَنْ ذلِكَ اجْتَِماعٌ عَلَى تَکْذِیبِهِ، وَ الِْتمَاسٌ لِإِطْفَاءِ نُورِهِ.»۸همدستی دشمنان بر تکذیب او، و فعالیّتشان برای خاموش کردن نور آن حضرت او را از فعالیت در راه خدا متوقف نکرد.
۲. الوصيّة بالتّقوى
«فَاعْتَصِمُوا بِتَقْوَی اللهِ،»۹پس به تقوای الهی چنگ زنید،
«فَإِنَّ لَهَا حَبْلاً وَثِیقاً عُرْوَتُهُ،»۱۰که رشته ای است با دستگیره ای محکم،
«وَ مَعْقِلاً مَنِیعاً ذِرْوَتُهُ.»۱۱و حصاری است که بلندی آن دست نیافتنی است.
«وَ بَادِرُوا الْمَوْتَ وَ غَمَرَاتِهِ،»۱۲بر مرگ و دشواریهایش پیشدستی کنید،
«وَ امْهَدُوا لَهُ قَبْلَ حُلُولِهِ،»۱۳و برای پذیراییش قبل از آنکه از در آید آماده شوید،
«وَ أَعِدُّوا لَهُ قَبْلَ نُزُولِهِ:»۱۴و پیش از فرود آمدنش مهیّا گردید،
«فَإِنَّ الْغَایَةَ الْقِیَامَةُ;»۱۵زیرا قیامت نهایت کار است.
«وَ کَفَی بِذلِكَ وَاعِظاً لِمَنْ عَقَلَ،»۱۶مرگ برای عاقلان پندی کافی،
«وَ مُعْتَبَراً لِمَنْ جَهِلَ!»۱۷و برای جاهلان زمینه عبرت است!
«وَ قَبْلَ بُلُوغِ الْغَایَةِ مَا تَعْلَمُونَ مِنْ»۱۸پیش از در آمدن قیامت چنانکه خبر دارید این امور است:
«ضِیقِ الْأَرْمَاسِ،»۱۹تنگی گورها،
«وَ شِدَّةِ الْإِبْلاَسِ،»۲۰شدّت اندوه و یأس،
«وَ هَوْلِ الْمُطَّلَعِ،»۲۱وحشت از جایی که از آنجا بر احوال برزخ آگاه می شوید،
«وَ رَوْعَاتِ الْفَزَعِ،»۲۲ترس های پی در پی،
«وَ اخْتِلاَفِ الْأَضْلاَعِ،»۲۳جابه جا شدن استخوانها،
«وَ اسْتِکَاکِ الْأَسْمَاعِ،»۲۴کر شدن گوشها،
«وَ ظُلْمَةِ اللَّحْدِ،»۲۵تاریکی لحد،
«وَ خِیفَةِ الْوَعْدِ،»۲۶ترس از وعده عذاب،
«وَ غَمِّ الضَّرِیحِ،»۲۷پوشیده شدن شکاف گور،
«وَ رَدْمِ الصَّفِیحِ.»۲۸و استوار شدن تخته سنگها بر سر قبر.
«فَاللهَ اللهَ عِبَادَ اللهِ!»۲۹خدا را خدا را ای بندگان خدا،
«فَإِنَّ الدُّنْیَا مَاضِیَةٌ بِكُمْ عَلَى سَنَنٍ،»۳۰که دنیا شما را به یک راه می گذراند،
«وَ أَنْتُمْ وَ السَّاعَةُ فِي قَرَنٍ،»۳۱و شما و قیامت به یک رشته بسته اید،
«وَ كَأَنَّهَا قَدْ جَاءَتْ بِأَشْرَاطِهَا،»۳۲گویا قیامت با نشانه هایش فرا رسیده،
«وَ أَزِفَتْ بِأَفْرَاطِهَا،»۳۳و با علامتهایش نزدیک گردیده،
«وَ وَقَفَتْ بِكُمْ عَلَى سِرَاطِهَا.» (۱)۳۴و شما را بر صراط خود متوقف نموده،
«وَ كَأَنَّهَا قَدْ أَشْرَفَتْ بِزَلَازِلِهَا،»۳۵انگار با سختی هایش بر شما مشرف شده،
«وَ أَنَاخَتْ بِکَلَاکِلِهَا،»۳۶و سینه بر زمین نهاده،
«وَ انْصَرَمَتِ الدُّنْیَا بِأَهْلِهَا،»۳۷و دنیا از اهلش جدا گشته،
«وَ أَخْرَجَتْهُمْ مِنْ حِضْنِهَا.»۳۸و آنان را از دامان خود بیرون افکنده،
«فَکَانَتْ کَیَوْمٍ مَضَی،»۳۹و تمام روزگار چون روزی بود که گذشت،
«أَوْ شَهْرٍ انْقَضَی،»۴۰و یا ماهی که مدّتش به پایان رسید،
«وَ صَارَ جَدِیدُهَا رَثّاً،»۴۱تازه اش کهنه،
«وَ سَمِینُهَا غَثّاً.»۴۲و فربهش لاغر شد،
«فِي مَوْقِفٍ ضَنْکِ الْمَقَامِ،»۴۳مردمان در توقفگاهی تنگ قرار می گیرند،
«وَ أُمُورٍ مُشْتَبِهَةٍ عِظَامٍ،»۴۴و اموری درهم و عظیم،
«وَ نَارٍ شَدِیدٍ کَلَبُهَا،»۴۵و آتشی سخت شرربار،
«عَالٍ لَجَبُهَا،»۴۶همراه صدایی وحشتناک،
«سَاطِعٍ لَهَبُهَا،»۴۷و زبانه ای کشیده،
«مُتَغَیِّظٍ زَفِیرُهَا،»۴۸با غرّشی از روی خشم،
«مُتَأَجِّجٍ سَعِیرُهَا،»۴۹همراه اخگرهایی سوزنده،
«بَعِیدٍ خُمُودُهَا،»۵۰که دیرخاموش است،
«ذَاك وُقُودُهَا،»۵۱همیمه اش فروزان،
«مَخُوفٍ وَعِیدُهَا،»۵۲تهدیدش ترسناک،
«عَمٍ قَرَارُهَا،»۵۳قعرش ناپیدا،
«مُظْلِمَةٍ أَقْطَارُهَا،»۵۴اطرافش تاریک،
«حَامِیَةٍ قُدُورُهَا،»۵۵دیگهایش برافروخته،
«فَظِیعَةٍ أُمُورُهَا.»۵۶و کارهایش هولناک است.
۳. مآل المتقين
(وَ سِیقَ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَی الْجَنَّةِ زُمَراً)(۲)۵۷«اهل تقوا را دسته دسته به جانب بهشت می رانند،»
«قَدْ أُمِنَ الْعَذَابُ،»۵۸در حالی که از عذاب ایمن شده،
«وَ انْقَطَعَ الْعِتَابُ;»۵۹و از ملامت رهایی یافته،
«وَ زُحْزِحُوا عَنِ النَّارِ،»۶۰و از آتش دورند،
«وَ اطْمَأَنَّتْ بِهِمُ الدَّارُ،»۶۱بهشت در کمال آرامش پذیرای آنهاست،
«وَ رَضُوا الْمَثْوَی وَ الْقَرَارَ.»۶۲و آنان هم ازجای و قرارگاه خود شادند.
«الَّذِينَ کَانَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْیَا زَاکِیَةً،»۶۳اینان گروهی بودند که اعمالشان در دنیا پاک،
«وَ أَعْیُنُهُمْ بَاکِیَةً،»۶۴و چشمشان از خوف عذاب گریان بود،
«وَ کَانَ لَیْلُهُمْ فِي دُنْیَاهُمْ نَهَاراً، تَخَشُّعاً وَ اسْتِغْفَاراً;»۶۵شب تارشان به خاطر خشوع و استغفارشان روز بود،
«وَ کَانَ نَهَارُهُمْ لَیْلا، تَوَحُّشاً وَ انْقِطَاعاً»۶۶و روزشان محض بیم از گناه و انقطاع از دنیا شب.
«فَجَعَلَ اللهُ لَهُمُ الْجَنَّةَ مَآباً،»۶۷خداوند بهشت را جای بازگشت،
«وَ الْجَزَاءَ ثَوَاباً،»۶۸و خیر و خوشی را پاداش آنان قرار داد،
(وَ کَانُوا أَحَقَّ بِهَا وَ أَهْلَهَا)(۳)۶۹که اینان به بهشت شایسته تر و اهل آن بودند،
«فِي مُلکٍ دَائِمٍ،»۷۰در یک پادشاهی ابدی،
«وَ نَعِیمٍ قَائِمٍ.»۷۱و نعمت پایدار خواهند بود.
«فَارْعَوْا عِبَادَ اللهِ مَا بِرِعَایَتِهِ یَفُوزُ فَائِزُکُمْ،»۷۲بندگان خدا، آن را رعایت کنید که به رعایت آن رستگارِ شمار رستگار می گردد،
«وَ بِإِضَاعَتِهِ یَخْسَرُ مُبْطِلُکُمْ.»۷۳و تبهکار شما به ضایع کردن آن خسارت می بیند.
«وَ بَادِرُوا آجَالَکُمْ بِأَعْمَالِکُمْ;»۷۴بر مرگهای خود به اعمال صالحتان پیشی جویید،
«فَإِنَّكُمْ مُرْتَهَنُونَ بِمَا أَسْلَفْتُمْ،»۷۵که شما گروگان اعمال گذشته خود هستید،
«وَ مَدِینُونَ بِمَا قَدَّمْتُمْ.»۷۶و به آنچه انجام داده اید جزا داده می شوید.
«وَ كَأَنْ قَدْ نَزَلَ بِكُمُ الْمَخُوفُ،»۷۷گویی مرگ وحشتناک بر شما فرود آمده،
«فَلَا رَجْعَةً تَنَالُونَ،»۷۸که نه از آن بازگشتی دارید،
«وَ لَا عَثْرَةً تُقَالُونَ.»۷۹و نه لغزشی را از شما می پذیرند.
«اسْتَعْمَلَنَا اللهُ وَ إِيَّاكُمْ بِطَاعَتِهِ وَ طَاعَةِ رَسُولِهِ،»۸۰خداوند ما و شما را در مدار طاعت خود و رسـولش به کـار گیـرد،
«وَ عَفَا عَنَّا وَ عَنْكُمْ بِفَضْلِ رَحْمَتِهِ.»۸۱و از مـا و شمـا به فضـل و رحمتش درگـذرد.
۴. التعليمات العسكريّة
«الْزَمُوا الْأَرْضَ،»۸۲بر جای خود قرار گیرید،
«وَ اصْبِرُوا عَلَى الْبَلاَءِ.»۸۳بر بلا و سختی صبر کنید،
«وَ لَا تُحَرِّکُوا بِأَیْدِیکُمْ وَ سُیُوفِکُمْ فِي هَوَی أَلْسِنَتِکُمْ،»۸۴دستها و اسلحه های خود را در مسیر هوا و هوس زبانهای خود به کار مگیرید،
«وَ لَا تَسْتَعْجِلُوا بِمَا لَمْ یُعَجِّلْهُ اللهُ لَكُمْ.»۸۵و در آنچه خداوند شتاب در آن را برای شما نخواسته شتاب نکنید،
«فَإِنَّهُ مَنْ مَاتَ مِنْكُمْ عَلَى فِرَاشِهِ وَ هُوَ عَلَى مَعْرِفَةِ حَقِّ رَبِّهِ وَ حَقِّ رَسُولِهِ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ مَاتَ شَهِیداً،»۸۶زیرا هر کدام از شما که بر اساس شناخت خدا و رسولش و اهل بیت پیامبرش در بستر بمیرد شهید از دنیا رفته،
«وَ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللهِ،»۸۷و اجرش بر خداست،
«وَ اسْتَوْجَبَ ثَوَابَ مَا نَوَی مِنْ صَالِحِ عَمَلِهِ،»۸۸و به ثواب عمل صالحی که در نیّت داشته می رسد،
«وَ قَامَتِ النِّیَّةُ مَقَامَ إِصْلاَتِهِ لِسَیْفِهِ;»۸۹و این نیّت جای شمشیر کشیدن او را پر می کند،
«فَإِنَّ لِكُلِّ شَیْءٍ مُدَّةً وَ أَجَلاً.»۹۰زیرا هر چیزی را زمان مشخّص و مدّت معیّنی است.
(۱) در برخی نسخ
«وَ وَقَفَتْ بِكُمْ عَلَى صِرَاطِهَا.» آمده است.
(۲)
زمر/سوره۳۹، آیه۷۳. (۳)
فتح/سوره۴۸، آیه۲۶. 
