سمع (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَمْع (به فتح سین و سکون میم) از
واژگان نهج‌البلاغه، به معنای قوّه شنوائى، شنيدن و گوش است. از اين ماده موارد زيادى در
نهج‌البلاغه آمده است.
سَمْع به معنای قوّه شنوائى، شنيدن و گوش است.
راغب‌اصفهانی گفته: «استماع» گوش دادن. «اسماع» شنواندن. «سماع» به فتح اول: شنيدن و به كسر اوّل اسم فعل به معنى «اسمع» (بشنو).
مواردی که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد.
امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) پيرامون تشويق به اعمال شايسته فرمود:
«رَحِمَ اللَّهُ امْرَأً سَمِعَ حُكْماً فَوَعَى.»«
خدا رحمت كند آن كس كه چون سخن حكيمانه‌اى را بشنود خوب فرا گيرد.»
(شرح های خطبه:
)
در مقام موعظه فرمود:
«وَاعْمَلُوا في غَيْرِ رِيَاء وَلاَ سُمْعَة; فَإِنَّهُ مَنْ يَعْمَلْ لِغَيْرِ اللهِ يَكِلْهُ اللهُ إِلَى مَنْ عَمِلَ لَهُ.»«و در كارها
ریا و تظاهر و خودنمايى به خرج ندهيد، چون هر كس كارى براى غير
خدا انجام دهد،
خداوند او را به همان كس وا مى‌گذارد!.»
(شرح های خطبه:
)
خطبه همّام فرموده:
«وَإِذَا مَرُّوا بِآيَة فِيهَا تَخْوِيفٌ أَصْغَوْا إِلَيْهَا مَسَامِعَ قُلُوبِهِمْ.»«هر گاه به آيه‌اى برخورد كنند كه در آن بيم باشد، گوش‌هاى
دل خويشتن را براى شنيدن آن باز مى‌كنند.»
(شرح های خطبه:
)
مواردی زیاد از این کلمه در
نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سمع»، ج۱، ص۵۵۲.
