بیت (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَيْت (به فتح باء و سکون یاء) یکی از مفردات
نهج البلاغه، به معنای
اطاق و
خیمه، می‌باشد که
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص
قبر و تسلط
بنی امیّه، و ... از این واژه استفاده نموده است.
بَيْت به معنای اطاق و خیمه، آمده است. چنان‌که گفته می‌شود: «البیت: المسکن سواء کان من شعر او مدر.»
راغب آورده است: جمع بیت، بیوت و ابیات است لکن واژه «بیوت»: به
مسکن اختصاص دارد و «ابیات»: به
شعر اختصاص یافته است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با قبر می‌فرماید: «فیاله من بیت وحدة و منزل وحشة و مفرد غربة.»
امام (علیه‌السلام) همچنین در رابطه با تسلط بنی امیه فرموده است: «فعند ذلک لا یبقی بیت مدر و لا وبر الا و ادخله الظلمة ترحة و اولجوا فیه نقمة؛
آن وقت نه خانه خشتی و نه چادری می‌ماند مگر آن‌که [[|ظالمان]] به آن حزنی داخل کنند و
عذابی در آن فرود آورند.»
«ابیات»: گاهی به معنی مساکن آمده است چنان‌که امام (علیه‌السلام) به عامل صدقات می‌نویسد: «فاذا قدمت علی الحّی فانزل بمائهم من غیر ان تخالط ابیاتهم»
از «بیت» گاهی
شرافت و
عظمت و اصالت قصد می‌شود و «بیوتات» در آن به کار می‌رود چنان‌که آن حضرت (علیه‌السلام) به
مالک اشتر می‌نویسد: «ثم الصق بذوی المروءات و الاحساب و اهل البیوتات الصالحة و السوابق الحسنة.»
این واژه ۲۵ بار به صورت مفرد و جمع، در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بیت»، ص۱۶۳.
