• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

طمن (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




طَمْن (به فتح طاء و سکون میم) و اِطمینان از واژگان نهج البلاغه به معنای سکون و آرامش خاطر است. حضرت علی (علیه‌السلام) درباره دنیا طلبی و... از این واژه استفاده نموده است.



طَمْن و اِطمینان به معنای سکون و آرامش خاطر آمده است.
راغب گوید: آن آرامش خاطر بعد از پریشانی است.
«طمأنینه» نیز به معنی اطمینان است. «طَأْمَنَ الشي‌ءَ» یعنی شی‌ء را آرام کرد و پایین آورد.


• امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف آن‌که دنیا را با کار آخرت به دست می‌آورد فرموده است: «قَدْ طَامَنَ مِنْ شَخْصِهِ، وَقَارَبَ مِنْ خَطْوِهِ... وَاتَّخَذَ سِتْرَ اللهِ ذَرِيعَةً إِلَى المَعْصِيَةِ.» یعنی نفس خود را پایین آورده (ذلیل کرده) قدم‌هایش را نزدیک هم نموده و پرده‌پوشی خدا را وسیله گناه قرار داده است. (شرح‌های خطبه: )
«وَاطْمَأَنَّتْ صِفَاتُهُمْ» یعنی سنگ‌ها و زیر پاهایشان آرام و محکم گردید. (شرح‌های خطبه: )
در حکمت ۳۸۴ فرموده:«وَالطُّمَأْنِينَةُ إِلَى كُلِّ أَحَد قَبْلَ الاِْخْتِبَار عَجْزٌ» «اطمینان به هر کس پیش از امتحان او ناتوانی است.» (شرح‌های خطبه: )


این ماده سیزده بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸۳.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۲۷۷.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۲۴.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۳، ص۳۹۴.    
۵. زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۱۸، ص۳۵۹.    
۶. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۹، خطبه ۳۲.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۷۴، خطبه ۳۲.    
۸. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۷۵، خطبه ۳۱.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۷.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۳۷.    
۱۱. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۴۵.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۲۷۲.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۴، ص۵۴.    
۱۴. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲، ص۱۷۷.    
۱۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۹۲، خطبه ۳۳.    
۱۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۷۷، خطبه ۳۳.    
۱۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۷۷، خطبه ۳۳.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۹.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۵۵.    
۲۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۵۸.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۲۹۸.    
۲۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۴، ص۶۳.    
۲۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲، ص۱۸۶.    
۲۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱، حکمت ۳۷۴.    
۲۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۴۶، حکمت ۳۸۴.    
۲۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۴۴، خطبه ۳۸۴.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۳۳.    
۲۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۳۴.    
۲۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۳۵.    
۳۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۵، ص۱۷۱.    
۳۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۴۷۴.    
۳۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۳۲۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «طمن»، ج۲، ص۶۸۳.    






جعبه ابزار