• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

طَمْن (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





طَمْن (به فتح طاء و سکون میم) و اِطمینان از واژگان نهج البلاغه به معنای سکون و آرامش خاطر است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره دنیا طلبی و... از این واژه استفاده نموده است.
این ماده سیزده بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.



طَمْن و اِطمینان به معنای سکون و آرامش خاطر آمده است.
راغب گوید: آن آرامش خاطر بعد از پریشانی است.
«طمأنینه» نیز به معنی اطمینان است.
«طَأْمَنَ الشي‌ءَ» یعنی شی‌ء را آرام کرد و پایین آورد.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - طامَنَ - خطبه ۳۲ (موعظه)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف آن‌که دنیا را با کار آخرت به دست می‌آورد فرموده است:
«قَدْ طامَنَ مِنْ شَخْصِهِ، وَ قارَبَ مِنْ خَطْوِهِ ... وَ اتَّخَذَ سِتْرَ اللهِ ذَريعَةً إِلَى المَعْصِيَةِ.»
یعنی «نفس خود را پایین آورده (ذلیل کرده) قدم‌هایش را نزدیک هم نموده و پرده‌پوشی خدا را وسیله گناه قرار داده است.»

۲.۲ - اطْمَأَنَّتْ - خطبه ۳۳ (بعث رسول الله)

در خطبه ۳۳ فرمود:
«وَ اطْمَأَنَّتْ صِفاتُهُمْ.»
یعنی «سنگ‌ها و زیر پاهایشان آرام و محکم گردید.»

۲.۳ - الطُّمَأْنينَةُ - حکمت ۳۷۴ (موعظه)

در حکمت ۳۷۴ فرموده:
«وَ الطُّمَأْنينَةُ إِلَى كُلِّ أَحَد قَبْلَ الاِْخْتِبار عَجْزٌ.»
«اطمینان به هر کس پیش از امتحان او ناتوانی است.»


این ماده سیزده بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸۳.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۲۷۷.    
۳. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۲۴.    
۴. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۳۹۴.    
۵. زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۱۸، ص۳۵۹.    
۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۹، خطبه ۳۲.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۷۴، خطبه ۳۲.    
۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۷۵، خطبه ۳۱.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۷.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۳۷.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۴۵.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۲۷۲.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۴، ص۵۴.    
۱۴. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۲، ص۱۷۷.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۹۲، خطبه ۳۳.    
۱۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۷۷، خطبه ۳۳.    
۱۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۷۷، خطبه ۳۳.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۹.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۵۵.    
۲۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۵۸.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۲۹۸.    
۲۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۴، ص۶۳.    
۲۳. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۲، ص۱۸۶.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱، حکمت ۳۷۴.    
۲۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۴۶، حکمت ۳۸۴.    
۲۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۴۴، خطبه ۳۸۴.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۳۳.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۳۴.    
۲۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۳۵.    
۳۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۵، ص۱۷۱.    
۳۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۴۷۴.    
۳۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۳۲۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «طمن»، ج۲، ص۶۸۳.    






جعبه ابزار