ظلم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ظُلْم (به ضم ظاء و سکون لام) از
واژگان نهج البلاغه به معنای ستم است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره انتقام مظلوم از ظالم و ... از این واژه استفاده نموده است.
ظُلْم به معنای ستم آمده است. اصل آن ناقص کردن حق و یا گذاشتن شی‌ء در غیر موضع آن است: «الظُلمُ: وَضعُ الشَی‌ء فی غیر مَوضِعِه»
امام (صلوات‌الله‌علیه) در جایی فرموده است:
«وَلَئِنْ أَمْهَلَ اللهُ الظَّالِمَ فَلَنْ يَفُوتَ أَخْذُهُ، وَهُوَ لَهُ بَالمِرْصَادِ عَلَى مَجَازِ طَرِيقِهِ، وَبِمَوْضعِ الشَّجَا مِنْ مَسَاغِ رِيقِهِ» «اگر
خدا ظالم را مهلت هم دهد انتقام او از خدا فوت نمی‌شود، خدا در کمین اوست در گذرگاه راهش و در محل استخوان از محل پائین رفتن آب دهانش.»
(شرح‌های خطبه:
)
و نیز فرموده:
«يَوْمُ الْمَظْلُومِ عَلَى الظَّالِمِ أَشدُّ مِنْ يَوْمِ الظَّالِمِ عَلَى الْمَظْلُومِ.» (روز انتقام مظلوم از ظالم شديدتر است از روز ستم كردن ظالم بر مظلوم.)
(شرح‌های حکمت:
)
در
حکمت ۳۴۱ فرموده:
«يَوْمُ الْعَدْلِ عَلَى الظَّالِمِ أَشَدُّ مِنْ يَومِ الْجَوْرِ عَلَى الْمَظْلُومِ!»«این ظاهراً برای آنست‌که انتقام چند برابر ظلم می‌شود.»
(شرح‌های حکمت:
)
ظلمت: تاریکی «ظلام» اوّل شب و رفتن روز «ظلماء» رفتن نور و ظلمت شدید مثل: «لیلة ظلماء»
«مظالم» جمع مظلمه به فتح اول و سکون دوم و کسر سوم است. چیزی‌که با ظلم گرفته شده و یا آنچه از ظالم خواسته می‌شود.
موارد زیادی از این ماده در
نهج البلاغه آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ظلم»، ج۲، ص۶۹۲.
