• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَرَک (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حَرَک (به فتح حاء و راء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای حرکت ضدّ سکون است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در فضایل خودش از این واژه استفاده نموده است.



حَرَک به معنای حرکت ضدّ سکون آمده است؛ و آن انتقال جسم است از مکانی به مکانی و از حالی به حالی.


یک مورد از مواردی که در نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - تُحَرِّکُهُ - خطبه ۳۷ (درباره خودشان)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص «خودش» فرموده است:
«فَقُمْتُ بِالاْمْرِ حِینَ فَشِلُوا، وَ تَطَلَّعْتُ حِینَ تَعْتَعُوا، وَ مَضَیْتُ بِنُورِ اللهِ حِینَ وَ قَفُوا، وَ کُنْتُ اَخْفَضَهُمْ صَوْتاً، وَ اَعْلاَهُمْ فَوْتاً، فَطِرْتُ بِعِنانِها، وَ اسْتَبْدَدْتُ بِرِهانِها، کَالْجَبَلِ لاَ تُحَرِّکُهُ الْقَوَاصِفُ، وَلاَ تُزِیلُهُ الْعَواصِفُ»؛
«آن زمان که دیگران به سستی گراییده بودند، من (برای دفاع از اسلام) قیام کردم و آنگاه که همگی خود را پنهان کرده بودند، من آشکارا به میدان آمدم و آن روز که دیگران لب فروبسته بودند، من سخن گفتم. و هنگامی که همگان از ترس سکون اختیار کرده بودند، من با نور الهی به راه افتادم، (لیکن فریاد نمی‌زدم و جنجال به راه نمی‌انداختم) صدایم از همه آهسته‌تر بود، ولی از همه پیشگام‌تر بودم، لذا بر مرکب پیروزی سوار شدم، زمامش را به دست گرفته، به پرواز درآمدم و در این میدان مسابقه بر دیگران پیشی گرفتم، مانند کوهی که تند بادها قدرت شکستن آن را ندارند و طوفان‌ها نمی‌توانند آن را از جای برکنند، پابرجا ایستادم».
این واژه نوزده بار در «نهج البلاغه» آمده است. مانند:


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ص۲۶۶.    
۲. طریحی، مجمع البحرین، تحقیق الحسینی، ج۵، ص۲۶۱.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۹۹، خطبه ۳۷.    
۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۸۱، خطبه ۳۷.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۸۴، خطبه ۳۷.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۹۷.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۰۱.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۰۵.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۳۸۴.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۴۴.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۸۵.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۴۴، خطبه ۲۲۰.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۷۶، خطبه ۱۶۸.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۵۶، خطبه ۱۶۳.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۲۶، خطبه ۱۵۲.    
۱۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۴۸، خطبه ۱۰۸.    
۱۷. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۲۱، خطبه ۲۱۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حرک»، ص۲۶۶.    






جعبه ابزار