حرک (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَرَک (به فتح حاء و راء) یکی از مفردات
نهج البلاغه به معنای حرکت ضدّ سکون که
حضرت علی (علیه‌السلام) در فضایل خودش از این واژه استفاده نموده است.
حَرَک
به معنای حرکت ضدّ سکون آمده است؛ و آن انتقال جسم است از مکانی به مکانی و از حالی به حالی.
• امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص «خودش» فرموده است: «
«فَقُمْتُ بِالاْمْرِ حِینَ فَشِلُوا، وَتَطَلَّعْتُ حِینَ تَعْتَعُوا، وَمَضَیْتُ بِنُورِ اللهِ حِینَ وَقَفُوا، وَکُنْتُ اَخْفَضَهُمْ صَوْتاً، وَاَعْلاَهُمْ فَوْتاً، فَطِرْتُ بِعِنَانِهَا، وَاسْتَبْدَدْتُ بِرِهَانِهَا، کَالْجَبَلِ لاَ تُحَرِّکُهُ الْقَوَاصِفُ، وَلاَ تُزِیلُهُ الْعَوَاصِفُ»؛
آن زمان که دیگران به سستی گراییده بودند، من (برای دفاع از
اسلام) قیام کردم و آنگاه که همگی خود را پنهان کرده بودند، من آشکارا به میدان آمدم و آن روز که دیگران لب فروبسته بودند، من سخن گفتم. و هنگامی که همگان از ترس سکون اختیار کرده بودند، من با نور
الهی به راه افتادم، (لیکن فریاد نمی‌زدم و جنجال به راه نمی‌انداختم) صدایم از همه آهسته‌تر بود، ولی از همه پیشگام تر بودم، لذا بر مرکب پیروزی سوار شدم، زمامش را به دست گرفته، به پرواز درآمدم و در این میدان مسابقه بر دیگران پیشی گرفتم، مانند کوهی که تندبادها قدرت شکستن آن را ندارند و طوفان‌ها نمی‌توانند آن را از جای برکنند، پابرجا ایستادم.
»
این واژه نوزده بار در «نهج البلاغه» آمده است. مانند:
• «
«وَلاَ حَرَّكَ بِحَارٍّ إِلاَّ هَيَّجَ بُرُودَةً»؛
هيچ برودتى را (با داروى حرارت) تحريك نكردند جز اين كه برودت را تهييج نمود!
»
• «
«إِنَّ النَّاسَ مِنْ هَذَا الأَمْرِ إِذَا حُرِّكَ عَلَى أُمُورٍ»؛
اين كار (قيام شورشيان در برابر
عثمان) كار دوران جاهليّت بود و اين گروه پشتيبان‌هايى دارند و اگر حركتى (براى مجازات قاتلان) صورت گيرد، مردم به چند گروه تقسيم مى‌شوند.
»
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حرک»، ص۲۶۶.
