• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دَوام (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: دَوام (مفردات‌نهج‌البلاغه)
مقالات مرتبط: ثبوت (مفردات‌قرآن)، دامَت (لغات‌قرآن)، ثبوت.


دَوام (به فتح دال و واو) از واژگان نهج البلاغه به معنای ثبوت و امتداد است.
از این ماده بيست و چهار مورد در «نهج‌ البلاغه» آمده است.



دَوام:
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۱، ص ۴۰۴.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج ۶، ص ۶۴.    
به معنای ثبوت و امتداد است.
راغب در مفردات گويد: اصل دَوام به معنى سكون و آرامى است.
[۳] راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ص ۳۲۲.    

گويند: «دام الشى و دام الماء»
[۴] جوهری، ابونصر، الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة، ج ۵، ص ۱۹۲۲.    

يعنى شى‌ء آرام شد و آب ايستاد.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - دامَ - حکمت ۲۷ (درباره آدم جاهل)

حضرت علی (علیه‌السلام) درباره آدم جاهل فرموده: «وَ مَنْ كَثُرَ نِزاعُهُ بِالْجَهْلِ دامَ عَماهُ عَنِ الْحَقِّ»
[۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۷۶، حکمت ۲۷.    
[۶] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج ۳، ص ۱۵۸، حکمت ۳۱.    
[۷] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۴۷۴، حکمت ۳۱.    

«هر كه مجادله‌اش در جهالت بيشتر باشد كوريش از حق ادامه پيدا مى‌كند.»
[۸] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۷۳۹، حکمت ۳۱.    
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۴۳۱.    

(شرح‌های حکمت:
[۱۰] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۴۳۸.    
[۱۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج ۱۲، ص ۲۱۱.    
[۱۲] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۲۱، ص ۶۳.    
[۱۳] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۸، ص ۱۴۲.    
)


۲.۲ - تَدُومُ - حکمت ۲۶۹ (اهمیت ثابت بودن در عمل قلیل)

حضرت فرموده: «قَليلٌ تَدُومُ عَلَيْهِ أَرْجَى مِنْ كَثير مَمْلُول منه»
[۱۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۴۶، حکمت ۲۶۹.    
[۱۵] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج ۳، ص ۲۲۱، حکمت ۲۷۸.    
[۱۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۵۲۵، حکمت ۲۷۸.    

«عمل قليلى كه در آن ثابت باشى اميدوارتر است از عمل كثير كه از آن ملول و خسته شوى»
[۱۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۸۰۹، حکمت ۲۷۸.    
[۱۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۶۵۴.    

(شرح‌های حکمت:
[۱۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۶۵۴.    
[۲۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج ۱۴، ص ۳۲۷.    
[۲۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۲۱، ص ۳۶۸.    
[۲۲] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۹، ص ۱۶۹.    
)
همچنين است. حکمت ۴۴۴ نهج البلاغه


از این ماده بيست و چهار مورد در «نهج‌ البلاغه» آمده است.
[۲۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۷۶، حکمت ۲۷.    
[۲۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۴۶، حکمت ۲۶۹.    
[۲۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۸۶، حکمت ۴۳۴.    
[۲۶] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۷۰، حکمت ۳۶۲.    
[۲۷] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۴۵۸، خطبه ۱۹۲.    
[۲۸] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۴۵۸، خطبه ۱۹۲.    



۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۱، ص ۴۰۴.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج ۶، ص ۶۴.    
۳. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ص ۳۲۲.    
۴. ↑ جوهری، ابونصر، الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة، ج ۵، ص ۱۹۲۲.    
۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۷۶، حکمت ۲۷.    
۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج ۳، ص ۱۵۸، حکمت ۳۱.    
۷. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۴۷۴، حکمت ۳۱.    
۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۷۳۹، حکمت ۳۱.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۴۳۱.    
۱۰. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۴۳۸.    
۱۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج ۱۲، ص ۲۱۱.    
۱۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۲۱، ص ۶۳.    
۱۳. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۸، ص ۱۴۲.    
۱۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۴۶، حکمت ۲۶۹.    
۱۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج ۳، ص ۲۲۱، حکمت ۲۷۸.    
۱۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۵۲۵، حکمت ۲۷۸.    
۱۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۸۰۹، حکمت ۲۷۸.    
۱۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۶۵۴.    
۱۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۶۵۴.    
۲۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج ۱۴، ص ۳۲۷.    
۲۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۲۱، ص ۳۶۸.    
۲۲. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۹، ص ۱۶۹.    
۲۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۷۶، حکمت ۲۷.    
۲۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۴۶، حکمت ۲۶۹.    
۲۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۸۶، حکمت ۴۳۴.    
۲۶. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۷۰، حکمت ۳۶۲.    
۲۷. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۴۵۸، خطبه ۱۹۲.    
۲۸. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۴۵۸، خطبه ۱۹۲.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دوام»، ج۱، ص۴۰۴.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 269 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 27 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 362 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 434 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 192 نهج البلاغه
جعبه ابزار