عمل

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

عمل، به کار گفته می‌شود.

۱ - کاربرد فقهی

[ویرایش]

---

از آن در همه ابواب فقه سخن گفته‌اند.

۲ - معنای عمل

[ویرایش]

---

به گفته برخی لغویان، عمل عبارت است از هر کاری که از روی قصد انجام گیرد و از نظرگستره اخص از «فعل» است؛ زیرا فعل بر کار بدون قصد نیز اطلاق می‌شود.
به گفته برخی دیگر، عمل به کاری گفته می‌شود که از روی عقل و اندیشه باشد؛ از این رو، قرین علم قرار می‌گیرد؛ لیکن فعل اعم است.

۳ - انواع عمل

[ویرایش]

---

عمل دو گونه است:
۱. عمل جوارحی که با اعضای بدن انجام می‌شود، مانند نماز و روزه .
۲. عمل جوانحی که منشأ آن روح و قلب آدمی است، مانند نیّت ، عقیده و حب و بغض .

۴ - حکم تکلیفی

[ویرایش]

---

عمل موضوع احکام تکلیفی پنج‌گانه است. عملی که شارع مقدس آن را به گونه حتم و الزام از مکلّف خواسته است، عمل واجب و عملی که شارع آن را محبوب و مطلوب معرفی کرده، اما به گونه حتم و الزام نخواسته است، عمل مستحب ، و عملی که شارع ترک آن را به گونه حتم و الزام خواسته است، حرام ، و عملی که ترک آن را بدون الزام خواسته است، عمل مکروه ، و عملی که شارع، مکلّف را میان انجام دادن و ترک مخیّر کرده، عمل مباح است.

۵ - ثواب و عقاب برای عمل

[ویرایش]

---

خداوند بر اعمالی که مکلّف انجام می‌دهد، پاداش و جزا می‌دهد؛ بر طاعت‌ها، پاداش نیک و ثواب تفضل می‌کند و بر معاصی و گناهان کیفر و عذاب می‌دهد، مگر آنکه گناهکار از گناه خویش توبه کند و یا عفو و بخشش الهی شامل او شود.

۶ - تقسیم عمل از جهت حکم وضعی

[ویرایش]

---

عمل به لحاظ حکم وضعی به صحّت و فساد متصف می‌شود.

۷ - عمل و عقود

[ویرایش]

---

برخی عقود بر پایه عمل بنا شده‌اند، مانند اجاره بر اعمال، مضاربه ، مساقات و مزارعه . در این نوع عقود، عمل از ارکان آن به شمار می‌رود.

۸ - پانویس

[ویرایش]

---