عمل (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَمَل (به فتح عین و میم) از
واژگان نهج البلاغه به معنای کار اعمّ از آن که خوب باشد یا بد.
حضرت علی (علیه‌السلام) در توصیه به عمل
خیر و... از این واژه استفاده نموده است.
عَمَل به معنای کار است اعمّ از آن که خوب باشد یا بد. خوب یا بد بودن به وسیله قرینه معلوم می‌شود مثل:
(قالَ هذا مِنْ عَمَلِ الشَّيْطانِ) راغب گوید: عمل هر فعلی است که از حیوان از روی قصد واقع شود آن از «فعل» اخصّ است زیرا فعل گاهی به فعل جمادات گفته می‌شود.
در
اقرب الموارد آمده است: عمل در کاری گفته می‌شود که از روی
عقل و
فکر باشد.
«استعمال» خواستن عمل، و عامل قرار دادن است. امام (صلوات‌الله‌علیه) در توصیه به عمل خیر فرموده است:
«فَاعْمَلُوا وَالْعَمَلُ يُرْفَعُ، وَالتَّوْبَةُ تَنْفَعُ، وَالدُّعَاءُ يُسْمَعُ ... وَبَادِرُوا بِالاَْعْمَالِ عُمُراً نَاكسِاً، أَوْ مَرَضاً حَابِساً، أَوْ مَوْتاً خَالِساً» «عمل کنید، عمل به سوی
خدا بلند می‌شود،
توبه فائده می‌دهد،
دعا مسموع خدا قرار می‌گیرد. پیشی گیرید با اعمال خوب، عمر عوض کننده را و مرض مانع شونده و
مرگ غافلگیر را»
(شرح‌های خطبه:
) «عامل» کارگزار، عمّال جمع آن است.
این ماده با مشتقات آن به طور مفصّل در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عمل»، ج۲، ص۷۵۴.
