صرم (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صَرْم (به فتح صاد و سکون راء) یکی از
واژگان نهج البلاغه به معنای چیدن و بریدن و جدا کردن که
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
دنیا و
بعثت و... از این واژه استفاده نموده است.
صَرْم به معنای چیدن و بریدن و جدا کردن آمده است.
«صَرَمَهُ.. صَرْماً قَطَعَهُ بائناً؛ و النَّخْلَ والشَّجَرَ: جَزَّهُ»
• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره دنیا فرموده است:
«أَلاَ وَإِنَّ الدُّنْيَا قَدْ تَصَرَّمَتْ، وَآذَنَتْ بِانْقِضَاء» «گویی
انسان را به میوه‌ای
تشبیه کرده که چیده می‌شود.»
• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره دنیا فرموده است:
«ثُمَّ إِنَّ اللهِ سُبْحَانَهُ بَعَثَ مُحَمَّداً بالْحَقِّ حِينَ ... وَاقْتِرَاب مِنْ أَشْرَاطِهَا، وَتَصَرُّم مِنْ أَهْلِهَا» «
خداوند آن حضرت را مبعوث کرد در وقت... نزدیک شدن اسباب
قیامت و قطع شدن دنیا از اهلش.» نظیر
(اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَ انْشَقَّ الْقَمَرُ) (قیامت نزدیک شد و
ماه از هم شكافت!)
• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره
آخرت فرموده است:
«يَوْم تَشْخَصُ فِيهِ الاَْبْصَارُ، وَتُظْلِمُ لَهُ الاَْقْطَارُ، وَتُعَطَّلُ فِيهِ صُرُومُ الْعِشَارِ» «در آن، چشم‌ها خیره می‌شود، اطراف عالم ظلمانی می‌گردد و گله‌های شتران آبستن به سر خود رها می‌گردند.»
«صِرْمَة» قطعه‌ای از شتران تا سی را گویند
«عِشَاراً» جمع «عُشَرَاء» و آن ناقه‌ای است که ده ماه از حملش گذشته است.
اشاره به آیه
(وَ اِذَا الْعِشارُ عُطِّلَتْ) (و با ارزش‌ترين اموال به دست فراموشى سپرده شود.)
دارد.
این واژه هفت بار در «نهج البلاغه» آمده است. مانند:
«وَأَنَاخَتْ بِكَلاَكِلِهَا، وَانْصَرَمَتِ» (و سينه بر زمين گذارده، دنيا از اهل خويش بريده)
«احْمِلْ نَفْسَکَ مِنْ أَخِيکَ عِنْدَ صَرْمِهِ عَلَى الصِّلَةِ» (در برابر برادرت اين مطالب را بر خود تحمّل كن؛ به هنگام قطع رابطه از ناحيه او، تو پيوند نما)
«حَتَّى إِذَا تَصَرَّمَتِ الاُْمُورُ، وَتَقَضَّتِ الدُّهُورُ» (تا آن‌جا كه امور پى در پى بگذرد و زمان‌ها سپرى گردد.)
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صرم»، ج۲، ص۶۳۶.
