باطل (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
باطِل یا
بَطَل (به فتح باء و طاء) یکی از مفردات
نهج البلاغه به معنای ناحق و آن چیزی است که در مقام
فحص و جست‌وجو ثبات ندارد، می‌باشد که
حضرت علی (علیه‌السلام) در در موارد گوناگونی این واژه استفاده نموده است.
باطِل یا
بَطَل به معنای ناحق و آن چیزی است که در مقام فحص ثبات ندارد و در فعل و قول، به کار می‌رود. چنان‌که
راغب در
مفردات آورده است.
بنابراین در لغت آمده است: «الباطل: ضدّ الحقّ.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) در بیانی می‌فرماید: «حقّ و باطل و لکل اهل فلئن امر الباطل لقدیما فعل و لئن قلّ الحقّ فلربّما و لعّل؛
کار منحصر است در حقّ و باطل و برای هر دو طرفدارانی هست. و اگر باطل (به علت کثرت اعوانش) زیاد شده از قدیم چنین بوده و اگر حق به علت کمی طرفدارانش کم است، شاید کمی آن بر کثرت باطل غلبه نماید.»
• اهل باطل را «مبطل» گویند، جمع باطل
اباطیل است.
این واژه و مشتقات آن، بارها در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «باطل یا بطل»، ص۱۴۲.
