دین (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دين (به کسر دال) از
واژگان نهج البلاغه به معنای جزا و طاعت است. از اين ماده دین به صورت فعل و اسم موارد زيادى
نهج البلاغه آمده است. جمع دین، اديان است كه دو بار در نهج البلاغه آمده است.
دین:
در اصل به معنای جزا و طاعت است.
راغب گويد:
شریعت را به اعتبار طاعت و فرمانبرى دين گفته‌اند و آن مانند
ملّت و طريقه است.
طبرسی گويد: طاعت و انقياد را دين گفته‌اند كه طاعت براى جزاست.
حضرت علی (علیه‌السلام) به کمیل می‌فرماید:
«يا كُمَيْل بْن زِياد، مَعْرِفَةُ الَعِلْمِ دِينٌ يُدانُ بِهِ، بِهِ يَكْسِبُ الاِْنْسانُ الطّاعَةَ فِي حَياتِهِ، وَ جَمِيلَ الاُْحْدُوثَةِ بَعْدَ وَفاتِهِ» «اى
کمیل علم طريقه‌ای است كه به آن
ایمان آورده مى‌شود،
انسان در حيات خويش با آن طاعت كسب كند و بعد از
وفات نام نيک.»
(شرح‌های حکمت:
)
حضرت در جای دیگر می‌فرماید:
«وَ كَما تَدِينُ تُدانُ، وَ كَما تَزْرَعُ تَحْصُدُ» «هر طور مجازات كنى مجازات كرده شوى، هر طور كشت كنى درو كنى.»
(شرح‌های خطبه:
)
حضرت می‌فرماید:
«أَلاَ وَ إِنَّ شَرائِعَ الدِّينِ واحِدَةٌ» «احكام دين يكى است و راه‌هايش استوار است.»
(شرح‌های خطبه:
)
چنان‌كه حضرت فرموده:
«وَ نَسْأَلُهُ الْمُعافاةَ في الاَْدْيانِ، كَما نَسَأَلُهُ الْمُعافاةَ فِي الاَْبْدانِ.» (از او سلامت در دين مى‌خواهيم همان گونه كه تندرستى در بدن از او تقاضا داريم.)
(شرح‌های خطبه:
) منظور از اديان ظاهرا طريقه‌هاست.
از اين ماده دین به صورت فعل و اسم موارد زيادى نهج البلاغه آمده است. جمع دین، اديان است كه دو بار در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دین»، ج۱، ص۴۰۷.
