• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نعم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نِعْمَ(به کسر نون، سکون عین و فتح میم) از واژگان نهج البلاغه، فعل غير متصرفى است که براى انشاء مدح است. از مشتقات این کلمه در نهج البلاغه، نِعْمَة (به کسر نون، سکون عین و فتح میم) به معنای اوّل آن‌چه خدا به انسان داده است. نَعْمَة (به فتح نون و میم و سکون عین) به معنای تنعّم و وسعت روزى است. اِنْعَام (به کسر الف، سکون نون و فتح عین) به معنای نعمت دادن است. نَعيم (به فتح نون و کسر عین) به معنای نعمت وسيع است. اَنْعَام (به فتح الف و عین و سکون نون) جمع نَعَم به معنای چهار پايان، اكثر اطلاق آن بر شتر و گاو و گوسفند است. نَعْمَاء (به فتح نون و میم و سکون عین) مفرد است به معناى نعمت است. ناعِم (به فتح نون و کسر عین) به معنای صاحب نعمت، آن‌ كه در نعمت است.



نِعْمَ: فعل غير متصرفى است که براى انشاء مدح است. نِعْمَة به معنای آن‌چه خدا به انسان داده است. «النِعْمَة: ما انعم عليك»
نَعْمَة به معنای تنعّم و وسعت روزى است. اِنْعَام به معنای نعمت دادن است. نَعيم به معنای نعمت وسيع است. «النعيم: النعمة الكثيرة»
اَنْعَام جمع نَعَم به معنای چهار پايان، اكثر اطلاق آن بر شتر و گاو و گوسفند است. نَعْمَاء مفرد است به معناى نعمت است. در مجمع فرموده: نعمتى كه اثر آن در صاحبش آشكار است. ناعِم به معنای صاحب نعمت، آن‌ كه در نعمت است.


حضرت علی (علیه‌السلام) می‌فرماید: «نِعْمَ الطِّيبُ الْمِسْكُ» «مشک عطر خوبى است.» (شرح‌های حکمت: )
حضرت در جای دیگر می‌فرماید: «وَ خَوَتِ الاَْجْسَادُ النَّوَاعِمُ» «بدن‌هاى در ناز و نعمت تهى شدند.» (شرح‌های خطبه: )


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۵۱.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۱۷۶.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۴۴۴.    
۴. زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۷، ص۶۹۲.    
۵. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۱۷۸.    
۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۷۶، حکمت ۳۸۷.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۴۹، حکمت ۳۹۷.    
۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۴۶، حکمت ۳۹۷.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۳۵، حکمت ۳۹۷.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۵، ص۲۳۸.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۳۴۱.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۴۰، خطبه ۲۲۰.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۳۴، خطبه ۲۱۶.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۰، خطبه ۲۲۱.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۱، خطبه ۲۲۱.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۱۰.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۱۸.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۸، ص۳۲۷.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۲۹.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۶۰.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نعم»، ج۲، ص۱۰۵۱.    






جعبه ابزار