• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فَوْز (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





فَوْز (به فتح فاء و سکون واو) از واژگان نهج البلاغه به معنای نجات و رستگارى است.
مواردى از این واژه در «نهج البلاغه» آمده است.



فَوْز به معنای نجات و رستگارى است.
فَوْز و فَلاح و نَجاح نظير هم‌اند.
فائِز (به کسر همزه) به معنای رستگار است.
مَفازة (به فتح میم)، مصدر ميمى و اسم مكان هر دو آمده است، به معنای نجات و محل رستگارى است.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۲۹

امام علی (علیه‌السلام) در ملامت يارانش فرموده اند: «مَنْ فَازَ بِکُمْ فَقَدْ فَازَ وَ اللَّهِ بِالسَّهْمِ الْأَخْیَبِ وَ مَنْ رَمَی بِکُمْ فَقَدْ رَمَی بِأَفْوَقَ نَاصِلٍ.» «هر كه غلبه كند به وسيله شما، غلبه كرده با تير قرعه‌اي كه سهم و نصيب ندارد و هر كه به وسيله شما تيراندازى كند، تيراندازى كرده با تيري كه پيكان و نوک ندارد.» (شرح‌های خطبه: )
«سَّهْمِ الْأَخْیَب» تير قرعه است كه نصيب هر كس شود سهمى از جايزه مسابقه ندارد، «أَفْوَق» تير نوك شكسته است «نَاصِل» تير عارى از نوك و عارى از پيكان است.

۲.۲ - خطبه ۱۹۲

«مَفَاوِزِ» «صحراها» (شرح‌های خطبه: )

از این ماده چند مورد در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۳۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۴۷.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۳۰.    
۴. طبرسی، مجمع البیان، ج۳، ص۳۱.    
۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۸۵، خطبه۲۹.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۷۰، خطبه۲۹.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۷۳، خطبه۲۹.    
۸. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۳، خطبه۲۹.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۶.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۱.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۲، ص۲۱۵.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۹.    
۱۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۱.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۴۶۱، خطبه۱۹۲.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۱۷۱، خطبه۱۸۷.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۹۳، خطبه۱۹۲.    
۱۷. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۵۷، خطبه۱۹۲.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۵۸.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۵۵.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۴۲۳.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۳۴۱.    
۲۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۱۵۹.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۶۹، خطبه۲۳.    
۲۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۵۶، خطبه۲۳.    
۲۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۶۴، خطبه۲۳.    
۲۶. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۲۷.    
۲۷. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۶۹، خطبه۲۳.    
۲۸. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۱۲۲، خطبه۶۳.    



بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فوز »، ج۲، ص۸۳۳.    






جعبه ابزار