• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نامه ۶۹ نهج البلاغه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



گزارش خطا
برای مشاهده معنا و شرح هر کلمه، بر روی آن کلیک کنید.



اخلاقي


وَ مِنْ كِتاب لَهُ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ)
از نامه های‌ آن حضرت است

اِلَى الْحارِثِ الْهَمْدانِىِّ
به حـارث هَمْـدانی‌

۱. اخلاق المسؤولين الحكوميين

«وَ تَمَسَّکْ بِحَبْلِ الْقُرْآنِ وَ اسْتَنْصِحْهُ،»۱
به ریسمان قرآن چنگ زن و از آن طلب پند کن،



«وَ أَحِلَّ حَلاَلَهُ،»۲
حلالش را حلال،



«وَ حَرِّمْ حَرَامَهُ،»۳
و حرامش را حرام شمار،



«وَ صَدِّقْ بِمَا سَلَفَ مِنَ الْحَقِّ،»۴
به آنچه که از حق گذشته است تصدیق کن،



«وَ اعْتَبِرْ بِمَا مَضَی مِنَ الدُّنْیَا لِمَا بَقِیَ مِنْهَا،»۵
از گذشته جهان برای‌ باقیمانده آن پند گیر،



«فَإِنَّ بَعْضَهَا یُشْبِهُ بَعْضاً،»۶
زیرا بعضی‌ از آن شبیه بعض دیگر است،



«وَ آخِرَهَا لَاحِقٌ بِأَوَّلِهَا۷
و انجامش به آغازش می‌ پیوندد،



«وَ كُلُّهَا حَائِلٌ مُفَارِقٌ۸
و همه آن از بین رفتنی‌ و از دست دادنی‌ است.



«وَ عَظِّمِ اسْمَ اللهِ أَنْ تَذْکُرَهُ إِلَّا عَلَى حَقٍّ،»۹
نام خدا را بزرگ دار در اینکه از نام خدا جز به حق یاد کنی‌.



«وَ أَکْثِرْ ذِکْرَ الْمَوْتِ وَ مَا بَعْدَ الْمَوْتِ،»۱۰
بسیار یاد مرگ و بعد از مرگ باش.



«وَ لَا تَتَمَنَّ الْمَوْتَ إِلّا بِشَرْط وَثِیق۱۱
مرگ را جز با شرط محکم و استوار آرزو مکن.



«وَ احْذَرْ كُلَّ عَمَلٍ یَرْضَاهُ صَاحِبُهُ لِنَفْسِهِ، وَ یُکْرَهُ لِعَامَّةِ الْمُسْلِمِینَ۱۲
از هر عملی‌ که کننده اش آن را برای‌ خود می‌ پسندد و برای‌ مسلمین خوشایند نیست برحذر باش.



«وَ احْذَرْ كُلَّ عَمَلٍ یُعْمَلُ بِهِ فِي السِّرِّ، وَ یُسْتَحَی مِنْهُ فِي الْعَلاَنِیَةِ،»۱۳
و از هر برنامه ای‌ که در نهان انجام می‌ گیرد و در آشکار از آن شرم می‌ رود دوری‌ کن.



«وَ احْذَرْ كُلَّ عَمَلٍ إِذَا سُئِلَ عَنْهُ صَاحِبُهُ أَنْکَرَهُ أَوِ اعْتَذَرَ مِنْهُ.»۱۴
از کارهایی‌ که اگر از کننده اش سؤال شود به انکار برمی‌ خیزد یا از آن پوزش می‌ طلبد بپرهیز.



«وَ لَا تَجْعَلْ عِرْضَکَ غَرَضاً لِنِبَالِ الْقَوْلِ،»۱۵
آبرویت را نشانه تیرهای‌ گفته های‌ مردم قرار مده،



«وَ لَا تُحَدِّثِ النَّاسَ بِكُلِّ مَا سَمِعْتَ بِهِ،»۱۶
و هر آنچه را شنیدی‌ با مردم در میان مگذار،



«فَکَفَی بِذلِكَ کَذِباً۱۷
که همین کار بر دروغگویی‌ کفایت می‌ کند،



«وَ لَا تَرُدَّ عَلَى النَّاسِ كُلَّ مَا حَدَّثُوکَ بِهِ،»۱۸
و نیز هر آنچه را برای‌ تو می‌ گویند تکذیب مکن،



«فَکَفَی بِذلِكَ جَهْلاً۱۹
که این گواه بر جهل است.



«وَ اکْظِمِ الْغَیْظَ،»۲۰
خشم را فرو خور،



«وَ تَجَاوَزْ عِنْدَ الْمَقْدَرَةِ،»۲۱
به هنگام توانایی‌ گذشت کن،



«وَ احْلُمْ عِنْدَ الْغَضَبِ،»۲۲
و به وقت غضب بردبار باش،



«وَ اصْفَحْ مَعَ الدَّوْلَةِ،»۲۳
و زمان حکومت و قدرت چشم پوشی‌ داشته باش



«تَکُنْ لَكَ الْعَاقِبَةُ۲۴
تا عاقبت خوشی‌ برایت باشد.



«وَ اسْتَصْلِحْ كُلَّ نِعْمَةٍ أَنْعَمَهَا اللهُ عَلَيْكَ،»۲۵
از هر نعمتی‌ که خداوند در اختیارت گذاشته به راه صلاح مصرف کن،



«وَ لَا تُضَیِّعَنَّ نِعْمَةً مِنْ نِعَمِ اللهِ عِنْدَكَ،»۲۶
و هیچ نعمت خداداده را به تباهی‌ نبر،



«وَ لْیُرَ عَلَيْكَ أَثَرُ مَا أَنْعَمَ اللهُ بِهِ عَلَيْكَ.»۲۷
باید نشانه نعمت هایی‌ که خداوند به تو داده در تو دیده شود.

۲. صفات المؤمنين

«وَ اعْلَمْ أَنَّ أَفْضَلَ الْمُؤْمِنِینَ أَفْضَلُهُمْ تَقْدِمَةً مِنْ نَفْسِهِ وَ أَهْلِهِ وَ مَالِهِ،»۲۸
آگاه باش بهترین مؤمنین بهترین ایشان است در پیش فرستادن جان و اهل و مالش در راه حق،



«فَإِنَّكَ مَا تُقَدِّمْ مِنْ خَیْرٍ یَبْقَ لَكَ ذُخْرُهُ،»۲۹
که هر آنچه از نیکی‌ پیش فرستی‌ برای‌ تو ذخیره شود،



«وَ مَا تُؤَخِّرْهُ یَکُنْ لِغَیْرِکَ خَیْرُهُ۳۰
و آنچه را به جای‌ گذاری‌ خیرش برای‌ غیر تو خواهد بود.



«وَ احْذَرْ صَحَابَةَ مَنْ یَفِیلُ رَأْیُهُ، وَ یُنْکَرُ عَمَلُهُ،»۳۱
از همنشینی‌ با کسی‌ که رأیش سست و کارش زشت است بپرهیز،



«فَإِنَّ الصَّاحِبَ مُعْتَبَرٌ بِصَاحِبِهِ۳۲
که هر دوستی‌ را از دوستش می‌ شناسند.



«وَ اسْکُنِ الْأَمْصَارَ الْعِظَامَ فَإِنَّهَا جِمَاعُ الْمُسْلِمِینَ،»۳۳
در شهرهای‌ بزرگ مسکن گزین که آنجا مرکز اجتماع مسلمین است،



«وَ احْذَرْ مَنَازِلَ الْغَفْلَةِ وَ الْجَفَاءَ وَ قِلَّةَ الْأَعْوَانِ عَلَى طَاعَةِ اللهِ۳۴
از اقامت در مراکز غفلت و ستمکاری‌ و آنجا که مددکاران بر طاعت خدا اندکند بپرهیز.



«وَ اقْصُرْ رَأْیَکَ عَلَى مَا یَعْنِیکَ۳۵
اندیشه ات را در اموری‌ که به کارت آید مشغول دار.



«وَ إِيَّاكَ وَ مَقَاعِدَ الْأَسْوَاقِ،»۳۶
از نشستن در گذرگاههای‌ بازار حذر کن،



«فَإِنَّهَا مَحَاضِرُ الشَّیْطَانِ،»۳۷
زیرا آن مراکز محل حضور شیطان



«وَ مَعَارِیضُ الْفِتَنِ۳۸
و پیش آمدن فتنه هاست.



«وَ أَکْثِرْ أَنْ تَنْظُرَ إِلَى مَنْ فُضِّلْتَ عَلَيْهِ،»۳۹
در رابطه با کسی‌ که تو را بر او برتری‌ داده اند زیاد توجه داشته باش،



«فَإِنَّ ذلِكَ مِنْ أَبْوَابِ الشُّکْرِ،»۴۰
که این توجه از جمله راههای‌ شکرگزاری‌ است.



«وَ لَا تُسَافِرْ فِي یَوْمِ جُمُعَة حَتَّى تَشْهَدَ الصَّلاَةَ»۴۱
در روز جمعه سفر مکن تا به نماز جمعه حاضر شوی‌،



«إِلَّا فَاصِلاً فِي سَبِیلِ اللهِ،»۴۲
مگر سفری‌ که برای‌ جهاد بروی‌،



«أَوْ فِي أَمْرٍ تُعْذَرُ بِهِ.»۴۳
یا کاری‌ که نسبت به آن معذوری‌.



«وَ أَطِعِ اللهَ فِي جَمِیعِ أُمُورِکَ،»۴۴
در تمام کارهایت از خدا اطاعت کن،



«فَإِنَّ طَاعَةَ اللهِ فَاضِلَةٌ عَلَى مَا سِوَاهَا۴۵
که اطاعت از خدا از همه چیز برتر است.

۳. أسلوب استخدام النّفس في سبيل الخيرات

«وَ خَادِعْ نَفْسَکَ فِي الْعِبَادَةِ،»۴۶
نفس خود را در عبادت بفریب،



«وَ ارْفُقْ بِهَا وَ لَا تَقْهَرْهَا،»۴۷
و با او به رفق و مدارا باش و به او سختگیری‌ مکن،



«وَ خُذْ عَفْوَهَا وَ نَشَاطَهَا،»۴۸
و زمانی‌ که نشاط و فراغت دارد به عبادتش آر،



«إِلَّا مَا کَانَ مَکْتُوباً عَلَيْكَ مِنَ الْفَرِیضَةِ،»۴۹
مگر در آنچه بر تو واجب است،



«فَإِنَّهُ لَا بُدَّ مِنْ قَضَائِهَا وَ تَعَاهُدِهَا عِنْدَ مَحَلِّهَا۵۰
که تو را از انجامش و مراعات آن در زمان معینش چاره ای‌ نیست.



«وَ إِيَّاكَ أَنْ یَنْزِلَ بِكَ الْمَوْتُ»۵۱
بترس از اینکه مرگ بر تو درآید



«وَ أَنْتَ آبِقٌ مِنْ رَبِّکَ فِي طَلَبِ الدُّنْیَا۵۲
و تو در آن وقت برای‌ به دست آوردن دنیا از خداوندت فراری‌ باشی‌.



«وَ إِيَّاكَ وَ مُصَاحَبَةَ الْفُسَّاقِ،»۵۳
از همنشینی‌ با بدکاران دوری‌ کن،



«فَإِنَّ الشَّرَّ بِالشَّرِّ مُلْحَقٌ۵۴
که بدی‌ به بدی‌ پیوندد.



«وَ وَقِّرِ اللهَ،»۵۵
خداوند را بزرگ دار



«وَ أَحْبِبْ أَحِبَّاءَهُ۵۶
و دوستانش را دوست بدار.



«وَ احْذَرِ الْغَضَبَ،»۵۷
از خشم بپرهیز،



«فَإِنَّهُ جُنْدٌ عَظِیمٌ مِنْ جُنُودِ إِبْلِیسَ،»۵۸
که خشم سپاهی‌ بزرگ از سپاهیان ابلیس است.



«وَ السَّلام۵۹
و السلام.




جعبه ابزار