• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ذخر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: ذخر (مفردات‌قرآن)، ذخیره.

ذَخْر (به فتح ذال و سکون خاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای ذخیره کردن است. از این ماده هجده مورد در نهج البلاغه آمده است.



ذَخْر به معنای ذخيره كردن است.
«ادخّار» به معنى ذخيره كردن است. در اصل اذتخار از باب افتعال است تاء به ذال قلب شده و در آن ادغام گرديده و با ذال و دال هر دو خوانده مى‌شود.


امام (صلوات‌الله‌علیه) در تشویق به عمل فرموده: «اعْمَلُوا لِيَوْم تُذْخَرُ لَهُ الذَّخَائِرُ، وَ تُبْلَى فِيهِ السَّرَائِرُ.» (براى آن روز كه ذخيره‌ها را پس انداز مى‌كنند و اسرار فاش مى‌گردد عمل كنيد!) (شرح‌های خطبه: )
و به کمیل بن زیاد فرموده: «... مُسْتَعْمِلاً آلَةَ الدِّينِ لِلدُّنْيَا ... مُغْرَماً بِالْجَمْعِ وَالاِْدِّخَارِ.» «بلى فقط كسى را يافتم كه دين را براى دنيا به كار مى‌برد... و يا گرسنه لذت است... و يا غرامت ديده است با جمع و ذخيره كردن مال.» (شرح‌های حکمت: )


از اين كلمه هيجده مورد در «نهج البلاغه» يافته است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۱۱.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۳، ص۳۰۶.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۷۴، خطبه۱۱۹.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۳۲، خطبه۱۱۸.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۷۶، خطبه۱۲۰.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۶۱، خطبه۱۲۰.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۰۳.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۰۵.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۲۰۱.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۲۶.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۸۸.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۱۰، حکمت۱۳۹.    
۱۳. محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۸۸، حکمت۱۴۷.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۹۶، حکمت۱۴۷.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷۳، حکمت۱۴۷.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۵.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۹.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۲۰۳.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۲۳.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۵۱.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ذخر»، ج۱، ص۴۱۱.    






جعبه ابزار