• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ذَخْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: ذَخْر (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: ذخر (مفردات‌قرآن)، ذخیره.


ذَخْر (به فتح ذال و سکون خاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای ذخیره کردن است.
از این ماده هجده مورد در نهج البلاغه آمده است.


ذَخْر
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۱۱.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۳، ص۳۰۶.    
به معنای ذخيره كردن است.
«ادخّار» به معنى ذخيره كردن است. در اصل اذتخار از باب افتعال است تاء به ذال قلب شده و در آن ادغام گرديده و با ذال و دال هر دو خوانده مى‌شود.

برخی از مواردی که در «نهج البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشند:

۲.۱ - تشویق به عمل - خطبه ۱۱۹

امام (صلوات‌الله‌علیه) در تشویق به عمل فرموده: «اعْمَلوا لِيَوْم تُذْخَرُ لَهُ الذَّخائِرُ، وَ تُبْلَى فيهِ السَّرائِرُ.»
[۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۷۴، خطبه۱۱۹.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۳۲، خطبه۱۱۸.    
[۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۷۶، خطبه۱۲۰.    
«براى آن روز كه ذخيره‌ها را پس انداز مى‌كنند و اسرار فاش مى‌گردد عمل كنيد!.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۶۱، خطبه۱۲۰.    
[۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۰۳.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۰۵.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۲۰۱.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۲۶.    
[۱۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۸۸.    
)

۲.۲ - خطاب به کمیل - حکمت ۱۳۹

و به کمیل بن زیاد فرموده: «... مُسْتَعْمِلاً آلَةَ الدّينِ لِلدُّنْيا ... مُغْرَماً بِالْجَمْعِ وَالاِْدِّخارِ.»
[۱۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۱۰، حکمت۱۳۹.    
[۱۳] محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۸۸، حکمت۱۴۷.    
[۱۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۹۶، حکمت۱۴۷.    
«بلى فقط كسى را يافتم كه دين را براى دنيا به كار مى‌برد... و يا گرسنه لذت است... و يا غرامت ديده است با جمع و ذخيره كردن مال.»
[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷۳، حکمت۱۴۷.    
[۱۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۵.    
(شرح‌های حکمت:
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۹.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۲۰۳.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۲۳.    
[۲۰] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۵۱.    
)
از اين كلمه هيجده مورد در «نهج البلاغه» يافته است.

۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۱۱.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۳، ص۳۰۶.    
۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۷۴، خطبه۱۱۹.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۳۲، خطبه۱۱۸.    
۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۷۶، خطبه۱۲۰.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۶۱، خطبه۱۲۰.    
۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۰۳.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۰۵.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۲۰۱.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۲۶.    
۱۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۸۸.    
۱۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۱۰، حکمت۱۳۹.    
۱۳. ↑ محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۸۸، حکمت۱۴۷.    
۱۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۹۶، حکمت۱۴۷.    
۱۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷۳، حکمت۱۴۷.    
۱۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۵.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۹.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۲۰۳.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۲۳.    
۲۰. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۵۱.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ذخر»، ج۱، ص۴۱۱.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 139 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 119 نهج البلاغه
جعبه ابزار