• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عِبادَت (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عِبادَت (به کسر عین و فتح دال) از واژگان نهج البلاغه به معنای پرسش و اطاعت است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در مورد صدقه و ... از این واژه استفاده نموده است.
از این کلمه موارد زیادی در «نهج البلاغه» آمده است.




عِبادَت به معنای پرسش و اطاعت آمده است.
در مجمع البیان فرموده است: العِبادَة فَی اللُغة هی الذّلة.
در صحاح اللغه آمده است: العِبادَة الطاعَة
در اقرب الموارد آمده است: العِبادَة: الطاعَة و نَهایِة التِعظیم لله تعالی
پس عِبادَت همان فرمان‌بری و پرستش و اطاعت خداست، خواه در امور زندگی و خواه در اعمال تقرّبی، و آن‌کس که نحوه زندگی خود را طبق فرامین حق تنظیم کرده عبد خدا و بنده خداست، هر قدر در این راه بیشتر رود عبادت او حقیقی‌تر است و بالعکس.
می‌شود گفت: بهترین ترسیم آن قول حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) است که فرمود: (قُلْ اِنَّ صَلاتِی وَ نُسُکِی وَ مَحْیایَ وَ مَماتِی لِلَّهِ رَبِّ)
(بگو: «نماز و تمام عبادات من، و زندگى و مرگ من، همه براى خداوندى است كه پروردگار جهانيان است.)
«عبد» و «عباد» اغلب در بنده خدا بودن به کار می‌رود و «عبد- عبید» در بنده و برده انسان بودن.



به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - الْعِبادِ - حکمت ۳ (درباره صدقه دادن)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در حکمت ۳ فرموده است: «وَ الصَّدَقَةُ دَواءٌ مُنْجِحٌ، وَ أَعْمالُ الْعِبادِ في عاجِلِهِمْ، نُصْبُ أَعْيُنِهِمْ في آجِلِهِمْ.»
«صدقه و کمک به نیازمندان داروی مؤثّری است، و اعمال بندگان در این دنیا، نصب العین آن‌ها در آخرت خواهد بود.»



از این کلمه موارد زیادی در «نهج البلاغه» آمده است.



۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۲، ص ۶۹۵.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج ۳، ص ۹۲.    
۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج ۱، ص ۱۰۰.    
۴. جوهری، ابونصر، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیة، ج ۲، ص ۵۰۳.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج ۳، ص ۴۶۱.    
۶. انعام/سوره ۶، آیه ۱۶۲.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص ۱۵۰.    
۸. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۷۰، حکمت ۳.    
۹. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۳، ص ۱۵۳، حکمت ۶.    
۱۰. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۴۷۰، حکمت ۷.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۷۳۵.    
۱۲. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۴۰۵.    
۱۳. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۴۱۰.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۱۲، ص ۶۸.    
۱۵. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۲۱، ص ۲۰.    
۱۶. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۸، ص ۱۰۰.    
۱۷. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۷۰، حکمت ۳.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عبد»، ج ۲، ص ۶۹۵.    






جعبه ابزار