حلل (به فتح اول) از واژگان نهج البلاغه به معنای باز کردن و «حلّ» به کسر اول به معنای حلال، استعاره از باز کردن گره است. از این ماده به طور وفور در نهج البلاغه بیان شده است.
حلّ (به فتح اول) باز کردن، حلول: نزول، اصل آن باز کردن بار به وقت نزول است و در مطلق نزول به کار رفته است. «حلّ» به کسر اول حلال، استعاره از باز کردن گره است. تحلیل و تحلّه هر دو مصدر هستند: باز کردن و حلال کردن، «استحلال» حلال شمردن و طلب حلال کردن است.
