• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ذکر - به کسر ذال (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ذِكْر (به کسر ذال و سکون کاف) از واژگان نهج البلاغه به معنای ياد كردن است خواه با زبان باشد و خواه با قلب و خواه بعد از نسیان باشد و يا با ادامه يادآورى.



ذِكْر به معنای ياد كردن است خواه با زبان باشد و خواه با قلب و خواه بعد از نسيان باشد و يا با ادامه يادآورى. راغب گويد: حفظ به اعتبار نگهداشتن و ذكر به اعتبار حاضر كردن در ذهن است، گاهى به حضور شى‌ء در ذهن و گاهى به قول اطلاق مى‌شود.
«تذّكر» به معنای يادآورى است. «ذكرة» نيز چنين است.


«طُوبَى لِمَنْ ذَكَرَ الْمَعَادَ، وَ عَمِلَ لِلْحِسَابِ، وَ قَنِعَ بِالْكَفَافِ، وَ رَضِيَ عَنِ اللهِ.» (خوشا به حال كسى كه به ياد معاد باشد، و براى روز حساب عمل كند، و به مقدار كفايت قناعت نمايد، و از خدا راضى باشد.) (شرح‌های حکمت: )


از اين ماده موارد زيادى در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۱۴.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۳، ص۳۰۹.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۲۸.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۷۸۱، حکمت۳۹.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۶۲، حکمت۴۴.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۷، حکمت۴۴.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۵، حکمت۴۴.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۹۹.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۵۰.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۲۹۳.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۸۲.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۱۷۱.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ذکر»، ج۱، ص۴۱۴.    






جعبه ابزار