• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حذر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: حذر (مفردات‌قرآن)، حذر.

حَذَر (بر وزن شَرَف) و حِذر (بر وزن عِلم) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای پرهیز و بر حَذَر شدن، که حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص پرهیز از دنیای فریبنده و ارزش نصیحت و نصیحت‌کننده، از این واژه استفاده نموده است.



حَذَر (بر وزن شَرَف) و حَذَر (بر وزن عَلَم) به معنای پرهیز و بر حَذَر شدن، آمده است.
راغب اصفهانی، معتقد است این واژه به معنای «احتراز از شی‌ء مخوف» است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره پرهیز از دنیای فریبنده، فرموده است: ««مَثَلُ الدُّنْیَا کَمَثَلِ الْحَیَّةِ، لَیِّنٌ مَسُّهَا وَ السَّمُّ النَّاقِعُ فِی جَوْفِهَا؛ یَهْوِی اِلَیْهَا الْغِرُّ الْجَاهِلُ، وَ یَحْذَرُهَا ذُو اللُّبِّ الْعَاقِلُ»؛ دنیا مانند مار (خوش خط و خال) است که به هنگام لمس کردن نرم به نظر می‌رسد در حالی که سم کشنده در درون اوست (به همین دلیل) مغرورِ نادان به سوی آن می‌رود و خردمند عاقل از آن حذر می‌کند.»
امام (علیه‌السلام) در خصوص ارزش نصیحت و نصیحت‌کننده نیز فرموده‌اند: ««مَنْ حَذَّرَکَ کَمَنْ بَشَّرَکَ»؛ کسی که تو را (از چیز خطرناکی) بترساند مانند کسی است که تو را (به امر خیری) بشارت دهد.»


این واژه در موارد بسیاری، در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. راغب أصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۱۱.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۸۹، حکمت۱۱۹.    
۳. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین (علیه‌السّلام)، ج۱۲، ص۷۰۹.    
۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۸، حکمت۵۹.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین (علیه‌السّلام)، ج۱۲، ص۳۶۵.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۰۰، نامه۳۱.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۳۱، خطبه۱۶۱.    
۸. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۲، حکمت۲۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حذر»، ص۲۵۹.    






جعبه ابزار