سِرّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سِرّ (به کسر سین) از
واژگان نهج البلاغه به معنای نهان و امر پوشیده است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
سریره (به فتح سین) به معنای امر پوشیده است.
موارد زیادی از این واژه در «نهج البلاغه» آمده است.
سِرّ به معنای نهان و امر پوشیده آمده است. «السِرّ: الّذی یَکتُم»
راغب گوید: حدیثی که در نفس مکتوم است.
جمع آن اسرار است و اسرار از باب افعال: پنهان داشتن است «سریره» امر پوشیده، جمع آن سرائر می‌باشد.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
از
امام علی (علیه‌السلام) از «
قدر» سؤال شد فرمود:
«طَريقٌ مُظْلِمٌ فَلا تَسْلُكوهُ، وَ بَحْرٌ عَميقٌ فَلا تَلِجوهُ، وَ سِرُّ اللهِ فَلا تَتَكَلَّفوهُ.» یعنی «راه تاریکی است داخلش نشوید، دریای عمیقی است در آن فرو نروید و سرّ خداست خود را در دانستن آن به تکلّف نیاندازید بلکه اعمال خودتان را بکنید و به
قضا و قدر اتکال ننمائید.»
به
طلحه و
زبیر که گفته بودند: ما با اکراه
بیعت کرده‌ایم نوشته:
«وَ إِنْ كُنْتُما بايَعْتُماني كارِهَيْنِ، فَقَدْ جَعَلْتُما لي عَلَيْكُما السَّبيلَ بِإِظْهارِكُما الطّاعَةَ، وَ إِسْرارِكُما الْمَعْصِيَةَ.» «اگر از روی اکراه بیعت کرده‌اید راه مرا بر خود باز کرده‌اید (من می‌توانم از شما
اطاعت بخواهم) زیرا که اظهار اطاعت کرده و مخالفت را پنهان داشته‌اید.»
امیرالمومنین (علیه‌السلام) درباره
اصلاح باطن فرموده:
«مَنْ أَصْلَحَ سَرِيرَتَهُ أَصْلَحَ اللهُ عَلاَنِيَتَهُ» «هر که باطن خویش را اصلاح کند،
خداوند ظاهرش را اصلاح خواهد کرد.»
موارد زیادی از واژه سرّ در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سرّ»، ج۱، ص۵۲۷.
