• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شَرّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





شَرّ (به فتح شین و تشدید راء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای بد و ضرر است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در تعریف خیر و شر از این واژه استفاده نموده است.



شَرّ به معنای بد و ضرر آمده است.
راغب اصفهانی گوید: شرّ آن است که همه از آن اعراض می‌کنند. به عکس خیر.
طبرسی می‌نویسد: خیر نفع خوب و شرّ ضرر قبیح است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - شَرٌّ - حکمت ۳۷۷ (خیر و شر)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در حکمت ۳۷۷ برای تعریف خیر و شر فرموده:
«ما خَيْرٌ بِخَيْر بَعْدَهُ النّارُ وَ ما شَرٌّ بِشَرٍّ بَعْدَهُ الْجَنَّةُ.»
«خوبى كه بعد از آن آتش جهنم هست خوب نيست و بدى كه بعد از آن بهشت هست بد نيست.»

۲.۲ - شَرُّ - حکمت ۴۶۹ (بدترین رفیق)

اقرب‌الموارد آمده: شرّ در «فلان شرّ الناس» اسم تفضیل است که همزه آن در اثر کثرت استعمال حذف شده است. بنا‌بر‌این در حکمت ۴۶۹ که فرموده:
«شَرُّ الاْخْوانِ مَنْ تُكُلِّفَ لَهُ.»
«بدترين برادران و رفقا كسى است كه انسان در پذيرایى او به زحمت انداخته شود.» «شرّ» اسم تفضیل است. «شریر» مضرّ، مفسد و ظالم، جمع آن اشرار و شرار است.



این ماده در موارد زیادی در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۴۵۰.    
۲. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۷۱.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۷۴، حکمت ۳۷۷.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۴۷، حکمت ۳۸۷.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۴۴، حکمت ۳۸۷.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۳۵، حکمت ۳۸۷.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۳۶.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۳۶.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۵، ص۱۸۶.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۷۶.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۳۳۵.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۹۴، حکمت ۴۶۹.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۲۶۶، حکمت ۴۷۹.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۵۹، حکمت ۴۷۹.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۵۵، حکمت ۴۷۹.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۹۱.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۹۱.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۵، ص۷۲۷.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۵۴۵.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۴۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «شر»، ج۲، ص۵۹۰.    






جعبه ابزار