• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَقّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حَقّ از واژگان نهج البلاغه به معنای ثابت، ضدّ باطل است.
از این لفظ و مشتقات آن بطور وفور در «نهج‌البلاغه» آمده است.



حَقّ به معنای ثابت، ضدّ باطل است.
راغب گوید: اصل حق به معنی مطابقت و موافقت است.
در قاموس، ضدّ باطل، وجود ثابت و غیره گفته است.
کلام طبرسی نظیر گفته راغب است، از این لفظ و مشتقات آن بطور وفور در «نهج البلاغه» آمده است «تحققّ» حتمی شدن و ثابت شدن استحقاق لازم و متعدی هر دو آمده است مستحق شدن و مستحق کردن.


یکی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می باشد:

۲.۱ - الْحَقِّ - حکمت ۲۷ (موعظه)

حضرت علی (علیه‌السلام) می‌فرماید:
«فَمَنْ تَعَمَّقَ لَمْ یُنِبْ اِلَی الْحَقِّ، وَمَنْ کَثُرَ نِزَاعُهُ بِالْجَهْلِ دَامَ عَمَاهُ عَنِ الْحَقِّ
«آن‌كس كه به دنبال اوهام و جستجوى اسرار ديگران برود به حقّ باز نمى‌گردد و كسى كه در اثر جهل به نزاع و ستيز برخيزد همواره از شناخت حقّ محروم خواهد ماند.»
مواردی متعدد از این مادّه در «نهج‌البلاغه» استفاده شده است.


۱. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۲۴۶.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۱۴۸.    
۳. فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، قاموس المحیط، ج۳، ص۲۲۱.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۶۹۱.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۱، ص۱۸۷.    
۶. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۷۶، حکمت ۲۷.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۵۸، حکمت ۳۱.    
۸. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۴، حکمت ۳۱.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۳۹.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۳۱.    
۱۱. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۳۸.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۲۰۹.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۶۵.    
۱۴. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۴۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حق»، ج۱، ص۲۹۰.    






جعبه ابزار