جَوْز (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جَوْز (به فتح جیم) یکی از
مفردات نهج البلاغه به معنای گذشتن از محلّ و سیر در آن یا عدم منع و
مباح بودن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در مورد
قرآن و ... از این واژه استفاده نموده است.
این واژه ۱۹ بار در «
نهج‌البلاغه» آمده است.
جَوْز (به فتح جیم) به معنای گذشتن از محلّ و سیر در آن یا عدم منع و مباح بودن، آمده است.
چنان‌که گفته می‌شود: «
جازَ الاَمْرُ جَوازاً: كان جائِزاً و لم يُمنَع.»
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره قرآن فرموده است:
«فَهُوَ ... أَعْلامٌ لا يَعْمَى عَنْها السّائِرونَ، وَ آكامٌ لا يَجوزُ عنْها الْقاصِدونَ.» «قرآن علامت‌هایی است که رهروان از آن‌ها
گمراه نمی‌شوند و بلندی‌هایی است که قاصدان حقائق از آن‌ها تجاوز نمی‌کنند.»
امام (علیه‌السلام) هنگامی که به وی خبر دادند که
انصار گفته‌اند از ما امیری و از شما (
مهاجران) امیری! در پاسخ فرمودند: چرا بر آن‌ها دلیل نیاوردند که:
«وَصَّى بِأَنْ يُحْسَنَ إِلَى مُحْسِنِهمْ، وَ يُتَجاوَزَ عَنْ مُسِيئِهِمْ.» «
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) وصیت کرده که به نیکوکاران انصار نیکی شود و از بدکارانشان اغماض گردد.»
آنان گفتند: در این سخن چه دلیلی علیه آن‌ها است؟ آن حضرت (علیه‌السلام) فرمود: «اگر امامت در آن‌ها می‌بود درباره‌شان توصیه نمی‌شد.
این واژه ۱۹ بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جوز»، ص۲۴۱.
