• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بَدَد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





بَدَد (به فتح باء و دال) و بُدّه (به ضم باء، بر وزن عدّه) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای چاره، طاقت و قدرت است.
حضرت علی (علیه‌السلام) از این واژه در همین معنی استعمال نموده است.



بَدَد (به فتح باء و دال) و بُدّه (به ضم باء، بر وزن عدّه) به معنای چاره، طاقة و قدرت آمده است.
معنی «لابدّ» همان لاطاقة است که به «ناچار» بودن معنی می‌شود.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - بُدّاً - خطبه ۱۶۸ (درباره محاکمه قاتلان عثمان)

امام (علیه‌السلام) در بیانی می‌فرماید:
«وَ سَأُمْسِکُ الْأَمْرَ ما اسْتَمْسَکَ وَ إِذا لَمْ أَجِدْ بُدّاً فَآخِرُ الدَّواءِ الْکَیُّ.»
«کار را نگاه می‌دارم تا نگاه داشته باشد، و چون چاره‌ای نیافتم آخرین دواء داغ نهادن است.»

۲.۲ - لابُدَّ - خطبه ۲۰۴ (مرگ)

همچنین در جای دیگری نیز فرموده‌اند:
«فإنَّ أَمامَكُمْ عَقَبَةً كَؤوداً، وَ مَنازِلَ مَخوفَةً مَهولَةً، لابُدَّ مِنَ الْوُرودِ عَلَيْها، وَ الْوُقوفِ عِنْدَها.»
«در پیش شما گردنه‌ای هست که بالا رفتن به آن سخت مشکل است و نیز منازلی هست ترسناک و هول انگیز که ناچار باید به آن‌ها وارد شد و در آن‌ها ایستاد.»


مواردی از این مادّه در نهج البلاغه به کار رفته است.


۱. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۱۱.    
۲. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۱۵۰.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۳۷۶، خطبه ۱۶۸.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۹۹، خطبه ۱۶۳.    
۵. صبحی، صالح، نهج البلاغه، ص۲۴۳، خطبه ۱۶۸.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۷۳.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۸۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۸۸.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۴۴۸.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۰۴.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۹۲.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۱۰، خطبه ۲۰۴.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۰۹، خطبه ۱۹۹.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۲۱، خطبه ۲۰۴.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹۹.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۰.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۱.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۷۲.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۵۲.    
۲۰. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۵.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۱۰۲، خطبه ۴۰.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۵۹۶، نامه ۱۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بدد»، ص۱۱۶.    






جعبه ابزار