فَرْض (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فَرْض (به فتح فاء و سکون راء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای بريدن و تعيين است.
موارد زيادى از آن در «
نهج‌البلاغه» آمده است.
فَرْض بریدن و تعيين است.
ابن اثیر در
نهایه گويد: اصل
فَرْض به معنى بریدن است.
فیومی در
مصباح تقدير و اندازه‌گيرى معنى می‌كند.
واجب يک
نوع بريدن و تعيين و اندازه‌گيرى است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
حضرت امیرالمومنین (علیه‌السلام) در حكمتی چنین می‌فرمایند:
«فَإِنَّ اللهَ سبحانه قد فَرَضَ عَلَى جَوارِحِكَ كُلِّها فَرَائِضَ يَحْتَجُّ بِها عَلَيْكَ يَوْمَ الْقِيامَةِ.» «
خداوند بر اعضاء تو فريضه‌هائى را معين و
واجب كرده كه با آن جوارح يا فريضه‌ها بر تو
حجت خواهد آورد.»
امیرالمومنین (علیه‌السلام) همچنین فرموده اند:
«إِنَّ اللهَ تَعالَى فَرَضَ عَلى أَئِمَّةِ الْعَدْلِ أَنْ يُقَدِّروا أَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَةِ النّاسِ.» «خداوند بر
امامان عادل واجب كرده كه خود را با اشخاص ضعيف هم‌طراز گيرند»
در خطبه ای در مورد
احکام شرعی می‌فرمایند:
«وَ عَنْ ذلِكَ ما حَرَسَ اللَّهُ عِبادَهُ الْمُؤْمِنينَ بِالصَّلَواتِ وَ الزَّكَواتِ، وَ مُجاهَدَةِ الصِّيامِ في الْأَيّامِ الْمَفْروضاتِ، تَسْكيناً لِأَطْرافِهِمْ.» «و
خداوند به خاطر
حفظ بندگانش از اين امور يعنى،
ظلم و ستم و
کید شیطان، با نمازها، زكات‌ها و مجاهده در گرفتن
روزه واجب، آنان را حراست فرموده است.»
از این ماده چندین مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فرض »، ج۲، ص۸۱۱.
