• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَوْن (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَوْن (به فتح عین و سکون واو) از واژگان نهج البلاغه به معنای یاری است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
اِستِعَانَت (به کسر الف و تاء) به معنای یاری خواستن؛
تَعَاوُن (به فتح تاء و عین) به معنای یکدیگر را یاری کردن؛
مَعونَت (به قتح میم و نون) به معنای یاری کردن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در پاسخ به طلحه و زبیر از این واژه استفاده نموده است.



عَون به معنای یاری و اِستِعَانَت به معنای یاری خواستن و تَعَاوُن به معنای یکدیگر را یاری کردن و مَعونَت به معنای یاری کردن آمده است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - أَعانَني - حکمت ۳۰۹ (درباره حریفان)

به امام (صلوات‌الله‌علیه) گفته شد: چطور بر حریفان غلبه کردی فرمود:
«ما لَقيتُ رَجُلاً إِلاّ أَعانَني عَلَى نَفْسِهِ.»
«یعنی هیچ حریفی را ندیدم مگر آن که مرا در غلبه به خودش یاری کرد.» سید رضی فرماید: منظور آن حضرت افتادن هیبت او در قلب حریف است.


۲.۲ - عَوْنانِ - حکمت ۱۹۲ (خطاب به طلحه و زبیر)

طلحه و زبیر به حضرت گفتند: شما را بیعت می‌کنیم بر این‌که در کار خلافت شریک تو هستیم فرمود:
«وَ لكِنَّكُما شَريكانِ في الْقُّوَّةَ وَ الاِْسْتَعانَةِ، وَ عَوْنانِ عَلَى الْعَجْزِ وَ الاَْوَدِ.»
«فرمود: نه بلکه شما شریک من هستید. در نیرو بخشیدن و یاری از شما خواستن و دو یارید به هنگام عاجز ماندن و سختی.»


موارد بی‌شماری از این ماده در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۶۵.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۱، ص۵۹۸.    
۳. راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ج۱، ص۵۹۸.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۵۳، حکمت ۳۰۹.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۲۹، حکمت ۳۱۸.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۳۱، حکمت ۳۱۸.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۱۸.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۸۰.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۸۰.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۵۸۱.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۴۰۵.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۲۲۶.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۹۲، حکمت ۱۹۲.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۹۸، حکمت ۲۰۲.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۵، حکمت ۲۰۲.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۳.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۸۶.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۸۷.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۵۵۹.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۷۲.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۲۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عون»، ج۲، ص۷۶۵.    






جعبه ابزار