حرم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حِرْم (به کسر حاء و سکون راء) یکی از مفردات
نهج البلاغه به معنای ممنوع، ضدّحلال که
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص دلسوزترین فرد نسبت به جامعه و پایبندی به
حلال و
حرام خدای تعالی، از این واژه استفاده نموده است.
حِرْم
به معنای ممنوع، ضدّ حلال آمده است. چنان‌که گفته می‌شود: «حرمه الشی‌ء: منعه منه.»
همچنین به معنای ممتنع نیز می‌آید.
• امام (صلوات‌الله‌علیه) در
نامه‌ای خطاب به
ابوموسی اشعری درباره دلسوزترین فرد نسبت به جامعه نوشته است: «
«فَاِنَّ الشَّقِیَّ مَنْ حُرِمَ نَفْعَ مَا اُوتِیَ مِنَ الْعَقْلِ وَالتَّجْرِبَةِ، وَاِنِّی لاَعْبَدُ اَنْ یَقُولَ قَائِلٌ بِبَاطِل، اَنْ اُفْسِدَ اَمْراً قَدْ اَصْلَحَهُ اللهُ»؛
بدبخت کسی است که از
عقل و تجربه‌ای که نصیب او شده محروم ماند و من از این کسی که سخن بیهوده می‌گوید متنفّرم. و از این که کاری را که خدا آن را اصلاح کرده برهم زنم بیزارم.
»
• امام (علیه‌السلام) در خصوص پایبندی به حلال و حرام خدای تعالی، می‌فرماید: «
«وَلکِنَّ الْحَلاَلَ مَا اَحَلَّ اللهُ، وَالْحَرَامَ مَا حَرَّمَ اللهُ»؛
بلکه حلال همان است که خدا حلال کرده و حرام آن است که خداوند تحریم فرموده است.
»
این واژه در موارد بسیاری در «نهج البلاغه» آمده است؛ مانند:
• «
«وَ اعْلَمُوا عِبَادَ اللَّهِ أَنَّ الْمُؤْمِنَ يَسْتَحِلُّ الْعَامَ مَا اسْتَحَلَّ عَاماً أَوَّلَ، وَ يُحَرِّمُ الْعَامَ مَا حَرَّمَ عَاماً أَوَّلَ»؛
اى بندگان خدا! آگاه باشيد
مؤمن كسى است كه آنچه در ابتدا (زمان
پیامبر) حلال بوده هم اكنون حلال بشمرد و آنچه كه در آغاز حرام بوده الآن نيز حرام بداند.
»
• «
«وَلاَ تُدْخِلُوا بُطُونَكُمْ لُعَقَ الْحَرَامِ، فَإِنَّكُمْ بِعَيْنِ مَنْ حَرَّمَ عَلَيْكُم الْمَعْصِيَةَ، وَسَهَّلَ لَكُمْ سُبُلَ الطَّاعَةِ»؛
و
لقمه حرام وارد شكم خويش نسازيد، زيرا شما زير نظر كسى هستيد كه
گناه را بر شما تحريم و راههاى
طاعت را براى شما آسان ساخته است.
»
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حرم»، ص۲۶۶-۲۶۷.
