گزارش خطا
برای مشاهده معنا و شرح هر کلمه، بر روی آن کلیک کنید.
اخلاقية ، سياسية
وَ مِنْ عَهْد لَهُ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ)
از پیمانهای آن حضرت است
اِلى مُحَمَّدِ بْنِ اَبى بَكْر (رَضِىَ‌اللّهُ‌عَنْهُ) حينَ قَلَّدَهُ مِصْرَ.
به محمّد بن ابوبکر (رضی‌اللّه‌عنه) وقتی او را به حکومت مصر گماشت.
۱. الاخلاق الاجتماعيّة
«فَاخْفِضْ لَهُمْ جَنَاحَكَ،»۱با مردم فروتن،
«وَ أَلِنْ لَهُمْ جَانِبَكَ،»۲و نرمخو،
«وَ ابْسُطْ لَهُمْ وَجْهَكَ،»۳و گشاده رو باش،
«وَ آسِ بَيْنَهُمْ فِي اللَّحْظَةِ وَ النَّظْرَةِ،»۴همه را به یک چشم و نظر ببین،
«حَتَّى لاَ يَطْمَعَ الْعُظَمَاءُ فِي حَيْفِكَ لَهُمْ،»۵تا بزرگان بر تو طمع حیف و میل نبندند،
«وَ لاَ يَيْأَسَ الضُّعَفَاءُ مِنْ عَدْلِكَ عَلَيْهِمْ،»۶و ضعیفان از عدالتت مأیوس نشوند.
«فَإِنَّ اللهَ تَعَالى يُسَائِلُكُمْ مَعْشَرَ عِبَادِهِ عَنِ الصَّغِيرَةِ مِنْ أَعْمَالِكُمْ وَ الْكَبِيرَةِ، وَ الظَّاهِرَةِ وَ الْمَسْتُورَةِ،»۷زیرا ای بندگان حق، خداوند بزرگ از کوچک و بزرگ اعمالتان ، و ظاهر و نهانتان بازپرسی می کند،
«فَإِنْ يُعَذِّبْ فَأَنْتُمْ أَظْلَمُ،»۸پس اگر عذابتان کند به عذاب مستحق ترید،
«وَ إِنْ يَعْفُ فَهُوَ أَكْرَمُ.»۹و اگر عفو کند او کریم تر است.
۲. الاعتدال بين الدنيا و الآخرة
«وَ اعْلَمُوا عِبَادَ اللهِ أَنَّ الْمُتَّقِينَ ذَهَبُوا بِعَاجِلِ الدُّنْيَا وَ آجِلِ الاْخِرَةِ،»۱۰ای بندگان خدا، بدانید اهل تقوا هم از دنیای گذرا و هم از آخرتی که می آید سود بردند،
«فَشَارَكُوا أَهْلَ الدُّنْيَا فِي دُنْيَاهُمْ،»۱۱با اهل دنیا در دنیایشان شریک شدند،
«وَ لَمْ يُشَارِكُوا أَهْلَ الدُّنْيَا فِي آخِرَتِهِمْ;»۱۲و اهل دنیا در آخرت آنان شریک نگشتند.
«سَكَنُوا الدُّنْيَا بِأَفْضَلِ مَا سُكِنَتْ،»۱۳در دنیا از راه حلال در بهترین مسکن ساکن شدند،
«وَ أَكَلُوهَا بِأَفْضَلِ مَا أُكِلَتْ،»۱۴و بهترین خوراکی را نوش جان نمودند،
«فَحَظُوا مِنَ الدُّنْيَا بِمَا حَظِيَ بِهِ الْمُتْرَفُونَ،»۱۵از دنیا بهره بردند آنچنان که خوشگذرانان بهره بردند،
«وَ أَخَذُوا مِنْهَا مَا أَخَذَهُ الْجَبَابِرَةُ الْمُتَكَبِّرُونَ.»۱۶و از آن کام گرفتند بدان گونه که سرکشان گردنفراز کام گرفتند،
«ثُمَّ انْقَلَبُوا عَنْهَا بِالزَّادِ الْمُبَلِّغِ;»۱۷سپس با توشه ای رساننده به سر منزل نجات از دنیا گذشتند،
«وَ الْمَتْجَرِ الرَّابِحِ (المربح).»۱۸و با تجارتی پرسود به آخرت سفر کردند.
«أَصَابُوا لَذَّةَ زُهْدِ الدُّنْيَا فِي دُنْيَاهُمْ،»۱۹در دنیایشان به لذت بی رغبتی به دنیا رسیدند،
«وَ تَيَقَّنُوا أَنَّهُمْ جِيرَانُ اللهِ غَداً فِي آخِرَتِهِمْ.»۲۰و یقین کردند که در آخرت همسایگان حقّند.
«لاَ تُرَدُّ لَهُمْ دَعْوَةٌ،»۲۱دعایشان بی جواب نمانَد،
«وَ لاَ يَنْقُصُ لَهُمْ نَصِيبٌ مِنْ لَذَّة.»۲۲و نصیبشان از لذت دنیا کـاسـتـی نـیـابــد.
۳. ضرورة ذكر الموت
«فَاحْذَرُوا عِبَادَ اللهِ الْمَوْتَ وَ قُرْبَهُ،»۲۳بندگان خدا! از مرگ و نزدیک بودنش حذر نمایید،
«وَ أَعِدُّوا لَهُ عُدَّتَهُ،»۲۴و برای آن ساز و برگ آماده کنید،
«فَإِنَّهُ يَأْتِي بِأَمْر عَظِيم، وَ خَطْب جَلِيل،»۲۵مرگ با امری عظیم، و حادثه ای بزرگ می آید.
«بِخَيْر لاَ يَكُونُ مَعَهُ شَرٌّ أَبَداً،»۲۶به خیری که با آن شرّی نیست،
«أَوْ شَرٍّ لاَ يَكُونُ مَعَهُ خَيْرٌ أَبَداً.»۲۷یا شرّی که با آن خیری نمی باشد.
«فَمَنْ أَقْرَبُ إِلَى الْجَنَّةِ مِنْ عَامِلِهَا؟!»۲۸چه کسی به بهشت از کسی که کار بهشتی کند نزدیک تر است؟!
«وَ مَنْ أَقْرَبُ إِلَى النَّارِ مِنْ عَامِلِهَا؟!»۲۹و چه کسی به جهنّم از آن که عمل جهنّمی کند نزدیکتر است؟!
«وَ أَنْتُمْ طُرَدَاءُ الْمَوْتِ،»۳۰شما رانده شده های مرگ هستید،
«إِنْ أَقَمْتُمْ لَهُ أَخَذَكُمْ،»۳۱اگر بایستید به دستش می افتید،
«وَ إِنْ فَرَرْتُمْ مِنْهُ أَدْرَكَكُمْ (اُدّبكم)،»۳۲و اگر فرار کنید شما را خواهد یافت،
«وَ هُوَ أَلْزَمُ لَكُمْ مِنْ ظِلِّكُمْ;»۳۳مرگ از سایه شما با شما همراه تر است،
«الْمَوْتُ مَعْقُودٌ بِنَوَاصِيكُمْ;»۳۴و با زلفتان گـره خـورده،
«وَ الدُّنْيَا تُطْوَى مِنْ خَلْفِكُمْ.»۳۵و دنیـا به دنبال شـما درنَوَردیـده می شـود.
«فَاحْذَرُوا نَاراً قَعْرُهَا بَعِيدٌ،»۳۶برحذر باشید از آتشی که عمقش ناپیدا،
«وَ حَرُّهَا شَدِيدٌ،»۳۷و حرارتش شدید،
«وَ عَذَابُهَا جَدِيدٌ.»۳۸و عذابش تازه است.
«دَارٌ لَيْسَ فِيهَا رَحْمَةٌ،»۳۹جایی که رحمت در آن نیست،
«وَ لاَ تُسْمَعُ فِيهَا دَعْوَةٌ،»۴۰ناله و فریاد کسی را نمی شنوند،
«وَ لاَ تُفَرَّجُ فِيهَا كُرْبَةٌ،»۴۱و اندوهی را برطرف نمی کنند.
«وَ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ يَشْتَدَّ خَوْفُكُمْ مِنَ اللهِ،»۴۲اگر بتوانید که خوفتان از خدا شدید،
«وَ أَنْ يَحْسُنَ ظَنُّكُمْ بِهِ،»۴۳و گمانتان به او نیکو باشد
«فَاجْمَعُوا بَيْنَهُمَا،»۴۴بین این دو واقعیت جمع کنید،
«فَإِنَّ الْعَبْدَ إِنَّمَا يَكُونُ حُسْنُ ظَنِّهِ بِرَبِّهِ عَلَى قَدْرِ خَوْفِهِ مِنْ رَبِّهِ،»۴۵زیرا حسن ظنّ عبد به پروردگارش به میزان ترس او از خداست،
«وَ إِنَّ أَحْسَنَ النَّاسِ ظَنّاً بِاللهِ أَشَدُّهُمْ خَوْفاً لِلّهِ.»۴۶و بهترین مردم در گمان نیکو به خداوند کسی است که ترسش از خداوند شدیدتر باشد.
۴. اخلاقية المسؤولين
«وَ اعْلَمْ ـ يَا مُحَمَّدُ بْنَ أَبِي بَكْر ـ أَنِّي قَدْ وَلَّيْتُكَ أَعْظَمَ أَجْنَادِي فِي نَفْسِي أَهْلَ مِصْرَ،»۴۷ای محمّد بن ابوبکر، آگاه باش که من تو را به بزرگترین لشکرم که لشکر مصر است سرپرستی دادم،
«فَأَنْتَ مَحْقُوقٌ أَنْ تُخَالِفَ عَلَى نَفْسِكَ،»۴۸شایسته توست که با نفس خود مخالفت ورزی،
«وَ أَنْ تُنَافِحَ عَنْ دِينِكَ،»۴۹و از دینت دفاع کنی
«وَ لَوْ لَمْ يَكُنْ لَكَ إِلاَّ سَاعَةٌ مِنَ الدَّهْرِ،»۵۰گرچه از زندگیت بیش از یک ساعت نمانده باشد.
«وَ لاَ تُسْخِطِ اللهَ بِرِضَى أَحَد مِنْ خَلْقِهِ،»۵۱خدا را به خاطر خشنودی احدی از مردم خشمگین مساز،
«فَإِنَّ فِي اللهِ خَلَفاً مِنْ غَيْرِهِ،»۵۲که خشنودی حق جایگزین دیگر چیزهاست،
«وَ لَيْسَ مِنَ اللهِ خَلَفٌ فِي غَيْرِهِ.»۵۳و چیزی جانشیـن رضـای خـدا نیسـت.
«صَلِّ الصَّلاَةَ لِوَقْتِهَا الْمُؤَقَّتِ لَهَا،»۵۴نماز را در وقت معیّنش بخوان،
«وَ لاَ تُعَجِّلْ وَقْتَهَا لِفَرَاغ،»۵۵و به خاطر بیکاری پیش از وقت اقامه نکن،
«وَ لاَ تُؤَخِّرْهَا عَنْ وَقْتِهَا لاِشْتِغَال.»۵۶و به علّت کار داشتن از وقت مقرّرش تأخیر مینداز،
«وَ اعْلَمْ أَنَّ كُلَّ شَيْء مِنْ عَمَلِكَ تَبَعٌ لِصَلاَتِكَ.»۵۷و معلومت باد که هر چیزی از عملت تابع نمــاز اســت.
وَ مِنْ هذَا الْعَهْدِ
از این پیمان است
«فَإِنَّهُ لاَ سَوَاءَ، إِمَامُ الْهُدَى وَ إِمَامُ الرَّدَى، وَ وَلِيُّ النَّبِيِّ، وَ عَدُوُّ النَّبِيِّ.»۵۸مسلّماً امام هدایت و امام گمراهی، و دوست پیامبر و دشمن او یکسان نیستند.
«وَ لَقَدْ قَالَ لِي رَسُولُ اللهِ (صَلَّى‌اللّهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ):»۵۹پیامبر خدا (صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله) به من فرمود:
««إِنِّي لاَ أَخَافُ عَلَى أُمَّتِي مُؤْمِناً وَ لاَ مُشْرِكاً;»۶۰«بر امّتم از مؤمن و مشرک وحشتی ندارم.
«أَمَّا الْمُؤْمِنُ فَيَمْنَعُهُ اللهُ بِإِيمَانِهِ،»۶۱خداوند مؤمن را به خاطر ایمانش از فساد بازمی دارد،
«وَ أَمَّا الْمُشْرِكُ فَيَقْمَعُهُ اللهُ بِشِرْكِهِ.»۶۲و مشرک را محض شرکش قلع و قمع می نماید.
«وَ لكِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ كُلَّ مُنَافِقِ الْجَنَانِ، عَالِمِ اللِّسَانِ،»۶۳ولی بر شما از کسی که در دل منافق و در زبان داناست می ترسم،
«يَقُولُ مَا تَعْرِفُونَ،»۶۴که می گوید آنچه را خوب می دانید،
«وَ يَفْعَلُ مَا تُنْكِرُونَ.»»۶۵و انجام می دهد آنچه را زشت به شمار می آورید.
