طَیّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طَیّ (به فتح طاء و تشدید یاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای
پیچیدن،
کتمان و اعراض و
چاه ساخته شده، آمده است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
غصب خلافت و
نامه به
محمد بن ابی‌بکر از این واژه استفاده نموده است.
طَیّ به معنای پیچیدن آمده است.
«
طَوَى الصَحيفَةَ طَيّاً: نَقيض نَشَرَها»
و نیز به معنای کتمان و اعراض است.
«طویّ» چاه ساخته شده است.
برخی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره غصب خلافت فرموده است:
«فَسَدَلْتُ دونَها ثَوْباً، وَ طَوَيْتُ عَنْها كَشْحاً.» «از پیشروی خلافت پرده‌ای انداختم و از آن پهلویم را کنار کشیدم.»
منظور اعراض و دست برداشتن از
خلافت است.
و به محمد بن ابی‌بکر نوشته است:
«الْمَوْتُ مَعْقودٌ بِنَواصيكُمْ، وَ الدُّنْيا تُطْوَى مِنْ خَلْفِكُمْ.» «مرگ به پیشانی شما گره بسته و
دنیا از پس شما پیچیده می‌شود.»
«طیّه» منزل که انسان آن‌را قصد کرده و میل خود را به آن می‌پیچد و مایل می‌کند. درباره
مرگ فرموده است:
«فَإِنَّ الْمَوْتَ هادِمُ لَذّاتِكُمْ، وَ مُكَدِّرُ شَهَواتِكُمْ، وَ مُباعِدُ طِيّاتِكُمْ.» «یعنی مرگ از بین برنده لذّات و تیره‌کننده امیال و دور‌کننده منازل شماست،»
محمد عبده آن‌را مقاصد گفته است.
و در
خطبه ۵ می‌فرمایند:
«الطَّوِيِّ البَعِيدَةِ!.» به معنای «چاه عمیق» آمده است.
این ماده ده بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «طوی»، ج۲، ص۶۸۶.
