• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

طمع (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مفردات نهج البلاغه (جلد ۲)
مقالات مرتبط: طمع (مفردات‌قرآن)، امید.

طَمَع و طَماعیه (به فتح طاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای امید است. حضرت علی (علیه‌السلام) درباره شیطان و ... از این واژه استفاده نموده است.


طَمَع
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸۳.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۳۷۰.    
به معنای امید آمده است.
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۳، ص۳۹۲.    

طبرسی معتقد است که «طمع» علاقه نفس است به نفع مظنون. «أمل» و «رجاء» نظیر آن است و نقیض آن «یأس» است.
[۴] شیخ طبرسی، مجمع البیان، ج۱، ص۲۷۰.    
جمع آن نیز «أطماع» است.

• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره شیطان فرموده است: «وَاسْتَحْكَمَتِ الطَّمَاعِيَّةُ مِنْهُ فِيكُمْ»
[۵] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۵۱، خطبه ۱۹۲.    
[۶] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص، خطبه ۱۸۷.    
[۷] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۸۸، خطبه ۱۹۲.    
«و محکم شد طمع شیطان در شما»
[۸] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۴۹.    
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۱۸.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۰] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۳۰.    
[۱۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۳۷۴.    
[۱۲] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۲۸۹.    
[۱۳] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۱۴۲.    
)
«مطمع» چیزی‌که در آن طمع می‌کنند (طمع شده) جمع آن مطامع است چنانکه فرموده است: «أَكْثَرُ مَصَارِعِ الْعُقُولِ تَحْتَ بُرُوقِ الْمَطَامِعِ»
[۱۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۲۵، حکمت ۲۰۹.    
[۱۵] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۰۲، حکمت ۲۱۹.    
[۱۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۷، حکمت ۲۱۹.    
«بیشترین قتلگاه‌های عقول زیر برق چیزهای طمع شده است.»
[۱۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۶.    
[۱۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۹.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۹.    
[۲۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۶۷۵.    
[۲۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۸۹.    
[۲۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۴۱.    
)

موارد زیادی از این ماده در «نهج البلاغه» آمده است.

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸۳.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۳۷۰.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۳، ص۳۹۲.    
۴. ↑ شیخ طبرسی، مجمع البیان، ج۱، ص۲۷۰.    
۵. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۵۱، خطبه ۱۹۲.    
۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص، خطبه ۱۸۷.    
۷. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۸۸، خطبه ۱۹۲.    
۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۴۹.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۱۸.    
۱۰. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۳۰.    
۱۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۳۷۴.    
۱۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۲۸۹.    
۱۳. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۱۴۲.    
۱۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۲۵، حکمت ۲۰۹.    
۱۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۰۲، حکمت ۲۱۹.    
۱۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۷، حکمت ۲۱۹.    
۱۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۶.    
۱۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۹.    
۱۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۹.    
۲۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۶۷۵.    
۲۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۸۹.    
۲۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۴۱.    


قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «طمع»، ج۲، ص۶۸۳.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 209 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 192 نهج البلاغه
جعبه ابزار