• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

طَرْد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





طَرْد (به فتح طاء و سکون راء) از واژگان نهج البلاغه به معنای راندن از روی بی اعتنائی است.
حضرت علی (علیه‌السلام) راجع به حوادث زمان بعد از خود و... از این واژه استفاده نموده است.



طَرْد به معنای راندن از روی بی‌اعتنائی آمده است.
و «اطّراد» راندن «أَطْرَدْتُهُ إِذا جَعَلْتَهُ شَريداً طَريداً.»


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - أَطْرَدْتُ - خطبه ۱۴۹ (درباره شهادت خویش)

امام (صلوات‌الله‌علیه) بعد از زخمی شدن به دست ابن‌ ملجم، ضمن کلامی فرمود:
«كَمْ أَطْرَدْتُ الاَيّامَ أَبْحَثُها عَنْ مَكْنونِ هذا الاَمْرِ، فَأَبَى اللهُ إِلاّ إِخْفاءَهُ.»
«چه روزهايى كه من به بحث و كنجكاوى از اسرار و حقيقت اين امر (اجل) پرداختم، ولى خداوند جز اخفاى آن را نخواست.» منظور از اطراد ایام گذراندن و پشت سر گذاشتن آن‌هاست.


۲.۲ - يَطْرُدَها - حکمت ۲۴۸ (خطاب به کمیل)

در «ابل» جمله:
«حَتَّى يَطْرُدَها عَنْهُ كَما تُطْرَدُ غَريبَةُ الاِْبلِ.»
«همان گونه كه ساربان شتر غريب را از گلّه دور مى‌سازد.»

۲.۳ - الْمَطْرودَةِ - خطبه ۱۰۶ (ملامت یارانش)

در خطبه ۱۰۶ فرمود:
«أُخْراهُمْ كَالاِْبِلِ الْهيمِ الْمَطْرودَةِ
«شتر عطشان رانده شده.»

۲.۴ - طَريدانِ - خطبه ۱۴۷ (درباره آینده)

راجع به زمان بعد از خود فرموده:
«فالْكِتابُ يَوْمَئِذ وَ أَهْلُهُ مَنْفِيّانِ طَريدانِ، وَ صاحِبانِ مُصْطَحِبانِ.»
«قرآن و اهل قرآن در آن روز دو طرد شده و نفی شده خواهند بود و دو رفیق همراه که کسی آندو را پناه نخواهد داد.»


این ماده نه بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۷۲.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآ«، ط دارالقلم، ص۵۱۷.    
۳. طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۹۲.    
۴. ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۳، ص۲۳۷.    
۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۱۷، خطبه ۱۴۹.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۴۵، خطبه ۱۴۵.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۰۷، خطبه ۱۴۹.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۱۵.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۸۳.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۸۴.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج، ص۷۰۴.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۱۶.    
۱۳. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۲۰.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص، حکمت ۲۴۸.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۱۰، حکمت ۲۵۷.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۱۳، حکمت ۲۵۷.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۵.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۸.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۸.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۱۳۵.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۳۲۷.    
۲۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۹۹.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۳۹، خطبه ۱۰۶.    
۲۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۲۰۵، خطبه ۱۰۵.    
۲۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۵۵، خطبه ۱۰۷.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۲۷.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۶.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۷.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۵۰۶.    
۳۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۷۶.    
۳۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۷۹.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۱۴، خطبه ۱۴۷.    
۳۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۴۱، خطبه ۱۴۳.    
۳۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۰۵، خطبه ۱۴۷.    
۳۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۱۱.    
۳۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۶۷.    
۳۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۷۰.    
۳۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۶۷۳.    
۳۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۶۹.    
۴۰. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۰۴.    
۴۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۱۶، نامه ۲۷.    
۴۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۰۰، نامه ۱۶.    
۴۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۴۴، نامه ۳۱.    
۴۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۷، خطبه ۳.    
۴۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۸۰، خطبه ۱۲۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «طرد»، ج۲، ص۶۷۲.    






جعبه ابزار