غدو (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
غُدُوِّ (به ضم غین و دال)
غُدْوه (به ضم غین و سکون دال) و
غَداة (به فتح غین) از
واژگان نهج البلاغه به معنای بامداد یا از اول طلوع فجر تا طلوع آفتاب است. این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
غَد (به فتح غین) به معنای فردا خواه فردای حقیقی باشد یا به معنای زمان آینده.
حضرت علی (علیه‌السلام) در ملامت یاران و زاهد نمایان و ... از این واژه استفاده نموده است.
غُدُوِّ،
غُدْوه و
غَداة به معنای بامداد. یا از اول طلوع فجر تا طلوع آفتاب «غدوّ» جمع غدوه و غدوات جمع غداة است.
غَد به معنای فردا است خواه فردای حقیقی باشد یا به معنای زمان آینده.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در
ملامت یاران فرموده است:
«أُقَوِّمُكُمْ غُدْوَةً، وَتَرْجِعُونَ إِلَيَّ عَشِيَّةً، كَظَهْرِ الْحَنِيَّةِ، عَجَزَ الْمُقَوِّمُ، وَأَعْضَلَ الْمُقَوَّمُ.» «بامدادان شما را راست می‌کنم، شامگاهان چون کمان خمیده پشت، به سویم می‌آیید، راست کننده ناتوان شد و راست شونده خسته گردید»
(شرح‌های خطبه:
) یعنی اصلاح شما ناشدنی است.
«مغدی» مصدر میمی است یعنی رفتن در بامداد «مراح» رفتن در شام. امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره زاهد نمایان فرموده است:
«فَتَحَلَّى بِاسْمِ القَنَاعَةِ، وَتَزَيَّنَ بِلِبَاسِ أَهْلِ الزَّهَادَةِ، وَلَيْسَ مِنْ ذلِكَ في مَرَاح وَلاَ مَغْدىً.» یعنی در
زهد نبوده است نه در شب رفتن و نه در روز رفتن.
(شرح‌های خطبه:
) و آن
کنایه از «نبودن» است.
موارد زیادی از این ماده در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «غدو»، ج۲، ص۷۷۶.
