عظم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَظْم (به فتح عین و سکون ظاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای استخوان است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
انسان و
توبه و ... از این واژه استفاده نموده است.
عَظْم (بر وزن عقل) به معنای استخوان آمده است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره انسان فرموده است:
«اعْجَبُوا لِهذَا الاِْنْسَانِ يَنْظُرُ بِشَحْم، وَيَتَكَلَّمُ بِلَحْم، وَيَسْمَعُ بِعَظْم، وَيَتَنَفَّسُ مِنْ خَرْم!!» «تعجب کنید از این انسان با
پیه می‌نگرد و با
گوشت سخن می‌گوید و با استخوان می‌شنود و از شکافی نفس می‌کشد.»
(شرح‌های حکمت:
) منظور از «عظم»
گوش است.
درباره توبه حقیقی فرموده است:
«وَالْخَامِسُ: أَنْ تَعْمِدَ إِلَى اللَّحْمِ الَّذِي نَبَتَ عَلَى السُّحْتِ فَتُذِيبَهُ بالاَْحْزَانِ، حَتَّى يَلْصِقَ الْجِلْدُ بِالْعَظْمِ، وَيَنْشَأَ بَيْنَهُمَا لَحْمٌ جَدِيدٌ.» «شرط پنجم توبه آن است که گوشتی را که از
حرام روئیده با غصه‌ها ذوب کنی تا پوستت بر استخوان بچسبد.»
(شرح‌های حکمت:
)
این ماده چند بار به صورت مفرد و جمع در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عطم»، ج۲، ص۷۲۹.
