• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَظْم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَظْم (به فتح عین و سکون ظاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای استخوان است. حضرت علی (علیه‌السلام) درباره انسان و توبه و ... از این واژه استفاده نموده است.



عَظْم (بر وزن عقل) به معنای استخوان آمده است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره انسان فرموده است: «اعْجَبُوا لِهذَا الاِْنْسَانِ يَنْظُرُ بِشَحْم، وَيَتَكَلَّمُ بِلَحْم، وَيَسْمَعُ بِعَظْم، وَيَتَنَفَّسُ مِنْ خَرْم!!» «تعجب کنید از این انسان با پیه می‌نگرد و با گوشت سخن می‌گوید و با استخوان می‌شنود و از شکافی نفس می‌کشد.» (شرح‌های حکمت: ) منظور از «عظم» گوش است.
درباره توبه حقیقی فرموده است:«وَالْخَامِسُ: أَنْ تَعْمِدَ إِلَى اللَّحْمِ الَّذِي نَبَتَ عَلَى السُّحْتِ فَتُذِيبَهُ بالاَْحْزَانِ، حَتَّى يَلْصِقَ الْجِلْدُ بِالْعَظْمِ، وَيَنْشَأَ بَيْنَهُمَا لَحْمٌ جَدِيدٌ.» «شرط پنجم توبه آن است که گوشتی را که از حرام روئیده با غصه‌ها ذوب کنی تا پوستت بر استخوان بچسبد.» (شرح‌های حکمت: )


این ماده چند بار به صورت مفرد و جمع در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۲۹.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۱۱۷.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص، حکمت ۴.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۵۳، حکمت ۷.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۰، حکمت ۸.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۳۵.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۱۱.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۱۲.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۷۳.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۱.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۰۳.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص، حکمت ۴۰۷.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۵۳، حکمت ۴۱۷.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۵۰، حکمت ۴۱۷.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۴۱.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۲.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۵۲.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۵، ص۳۶۲.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۴۹۵.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۵۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عطم»، ج۲، ص۷۲۹.    






جعبه ابزار