گزارش خطا
برای مشاهده معنا و شرح هر کلمه، بر روی آن کلیک کنید.
اخلاقية ، عقائدية
وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ)
از خطبه های آن حضرت است
در تشویق به پرهیزکاری
۱. الاعتبار بالماضين
«الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي جَعَلَ الْحَمْدَ مِفْتَاحاً لِذِکْرِهِ،»۱سپاس خدایی را که حمد را کلید یادش،
«وَ سَبَباً لِلْمَزِیدِ مِنْ فَضْلِهِ،»۲و سبب فزونی فضلش،
«وَ دَلِیلاً عَلَى آلَائِهِ وَ عَظَمَتِهِ.»۳و دلیل بر نعمت ها و بزرگیش قرار داد.
«عِبَادَ اللهِ،»۴بندگان خدا،
«إِنَّ الدَّهْرَ یَجْرِی بِالْبَاقِینَ کَجَرْیِهِ بِالْمَاضِینَ;»۵روزگار بر باقیماندگان چنان گذرد که بر گذشتگان گذشت.
«لَا یَعُودُ مَا قَدْ وَلَّی مِنْهُ،»۶آنچه سپری شد بازنگردد،
«وَ لَا یَبْقَی سَرْمَداً مَا فِيهِ.»۷و آنچه هست جاویدان نماند.
«آخِرُ فَعَالِهِ کَأَوَّلِهِ.»۸کار آخرش همچون کار اوّل آن است.
«مُتَسَابِقَةٌ أُمُورُهُ،»(۱)۹امورش (در فناپذیری) از هم پیشی می گیرند،
«مُتَظَاهِرَةٌ أَعْلاَمُهُ.»۱۰و پرچمهایش پشتیبان یکدیگر است.
«فَكَأَنَّكُمْ بِالسَّاعَةِ»۱۱گویا حاضر در قیامت هستید،
«تَحْدُوکُمْ حَدْوَ الزَّاجِرِ بِشَوْلِهِ:»۱۲شما را می راند چون ساربانی که شترهای چابکش را می راند.
«فَمَنْ شَغَلَ نَفْسَهُ بِغَیْرِ نَفْسِهِ»۱۳پس هر کس خود را به آنچه که شایسته او نیست سرگرم کند
«تَحَیَّرَ فِي الظُّلُمَاتِ،»۱۴در تاریکیها سرگردان گردد،
«وَ ارْتَبَکَ فِي الْهَلَکَاتِ،»۱۵و در مهلکه ها گرفتار شود،
«وَ مَدَّتْ بِهِ شَیَاطِینُهُ فِي طُغْیَانِهِ،»۱۶و شیطانهایش او را به راه سرکشی کشند،
«وَ زَیَّنَتْ لَهُ سَیِّیءَ أَعْمَالِهِ.»۱۷و کارهای زشتش را در نظرش جلوه دهند.
«فَالْجَنَّةُ غَایَةُ السَّابِقِینَ،»۱۸بهشت نهایت کار پیشی گیرندگان در خیر،
«وَ النَّارُ غَایَةُ الْمُفَرِّطِینَ.»۱۹و آتش عاقبت کار مقصّران در بندگی است.
۲. ضرورة التّقوى
«اعْلَمُوا، عِبَادَ اللهِ،»۲۰بندگان خدا، بدانید
«أَنَّ التَّقْوَی دَارُ حِصْن عَزِیز،»۲۱تقوا قلعه ای محکم و نفوذناپذیر است،
«وَ الْفُجُورَ دَارُ حِصْن ذَلِیل،»۲۲ولی گناه
حصاری پست است
«لَا یَمْنَعُ أَهْلَهُ،»۲۳که اهلش را از خطرات نگاه نمی دارد،
«وَ لَا یُحْرِزُ مَنْ لَجَأَ إِلَيْهِ.»۲۴و کسی را که به آن پناه برده حفظ نمی کند.
«أَلَا وَ بِالتَّقْوَی تُقْطَعُ حُمَةُ الْخَطَایَا،»۲۵آگاه باشید که با تقوا زهر خطرناک گناه قطع شود،
«وَ بالْیَقِینِ تُدْرَکُ الْغَایَةُ الْقُصْوَی.»۲۶و با یقین منتها درجه مقصود به دست آید.
«عِبَادَ اللهِ،»۲۷بندگان خدا،
«اللهَ اللهَ فِي أَعَزِّ الْأَنْفُسِ عَلَيْكُمْ، وَ أَحَبِّهَا إِلَيْكُمْ:»۲۸خدا را خدا را در پاییدن عزیزترین و محبوبترین نفوس در نزدتان که خود شما هستید منظور بدارید،
«فَإِنَّ اللهَ قَدْ أَوْضَحَ لَكُمْ سَبِیلَ الْحَقِّ»۲۹زیرا بدون شک خداوند راه حق را برای شما واضح کرده،
«وَ أَنَارَ طُرُقَهُ.»۳۰و جادّه های آن را روشن نموده،
«فَشِقْوَةٌ لَازِمَةٌ،»۳۱که پس از این معنا یا شقاوتی است زایل نشدنی،
«أَوْ سَعَادَةٌ دَائِمَةٌ!»۳۲یا سعادتی است جاوید و ابدی.
«فَتَزَوَّدُوا فِي أَیَّامِ الْفَنَاءِ لِأَیَّامِ الْبَقَاءِ.»۳۳بنابراین از این دنیای فانی برای آخرت توشه برگیرید،
«قَدْ دُلِلْتُمْ عَلَى الزَّادِ،»۳۴که بر توشه برداشتن هدایت شده اید،
«وَ أُمِرْتُمْ بِالظَّعْنِ،»۳۵و شما را به کوچ کردن امر کرده اند،
«وَ حُثِثْتُمْ عَلَى الْمَسِیرِ.»۳۶و برای رفتنتان از دنیا به شتابتان داشته اند.
«فَإِنَّمَا أَنْتُمْ کَرَکْب وُقُوفٍ،»۳۷شما سوارانی هستید ایستاده
«لَا یَدْرُونَ مَتَى یُؤْمَرُونَ بِالسَّیْرِ.»۳۸که نمی دانید چه زمان مأمور به رفتن خواهید شد.
«أَلَا فَمَا یَصْنَعُ بِالدُّنْیَا مَنْ خُلِقَ لِلْآخِرَةِ!»۳۹به هوش باشید، با دنیا چه می کند کسی که برای آخرت آفریده شده؟!
«وَ مَا یَصْنَعُ بِالْمَالِ مَنْ عَمَّا قَلِیل یُسْلَبُهُ،»۴۰و با ثروت چه معامله انجام می دهد کسی که به زودی ثروت را از او می گیرند،
«وَ تَبْقَی عَلَيْهِ تَبِعَتُهُ وَ حِسَابُهُ!»۴۱و جز وبال و بازپرسی نسبت به ثروت برایش نخواهد ماند؟!
«عِبَادَ اللهِ،»۴۲بندگان خدا،
«إِنَّهُ لَيْسَ لِمَا وَعَدَ اللهُ مِنَ الْخَیْرِ مَتْرَکٌ،»۴۳آنچه را خداوند از خیر وعده داده جای ترک آن نیست،
«وَ لَا فِيَما نَهَی عَنْهُ مِنَ الشَّرِّ مَرْغَبٌ.»۴۴و آنچه را از شر نهی فرموده موردی برای رغبت به آن نمی باشد.
«عِبَادَ اللهِ،»۴۵بندگان خدا،
«احْذَرُوا یَوْماً تُفْحَصُ فِيهِ الْأَعْمَالُ،»۴۶پروا کنید از آن روزی که اعمال بررسی می شود،
«وَ یَکْثُرُ فِيهِ الزِّلْزَالُ،»۴۷و تشویش و اضطراب در آن بسیار است،
«وَ تَشِیبُ فِيهِ الْأَطْفَالُ.»۴۸و اطفال از ترس آن پیر می شوند.
«اعْلَمُوا، عِبَادَ اللهِ،»۴۹بندگان خدا، بدانید
«أَنَّ عَلَيْكُمْ رَصَداً مِنْ أَنْفُسِکُمْ،»۵۰که بر شما از خود شما مراقبانی قرار داده شده،
«وَ عُیُوناً مِنْ جَوَارِحِکُمْ،»۵۱و از اندامتان جاسوسانی بر وجودتان گمارده اند،
«وَ حُفَّاظَ صِدْقٍ یَحْفَظُونَ أَعْمَالَکُمْ، وَ عَدَدَ أَنْفَاسِکُمْ،»۵۲و محافظانی که از روی راستی اعمال و شماره نفسهایتان را ضبط می کنند.
«لَا تَسْتُرُکُمْ مِنْهُمْ ظُلْمَةُ لَیْلٍ دَاجٍ،»۵۳تاریکی شب تار شما را از دید آنان نمی پوشاند،
«وَ لَا یُکِنُّکُمْ مِنْهُمْ بَابٌ ذُو رِتَاجٍ.»۵۴و درب بزرگی که محکم بسته شده شما را از آنان پنهان نمی کند.
۳. وحشة القبر
«وَ إِنَّ غَداً مِنَ الْیَوْمِ قَرِیبٌ.»۵۵و بی شک فردا که روز مرگ است به امروز نزدیک است،
«یَذْهَبُ الْیَوْمُ بِمَا فِيهِ،»۵۶امروز با آنچه در آن است سپری می شود.
«وَ یَجِیءُ الْغَدُ لَاحِقاً بِهِ،»۵۷و فردا از پی امروز می آید،
«فَكَأَنَّ كُلَّ امْرِئ مِنْكُمْ قَدْ بَلَغَ مِنَ الْأَرْضِ مَنْزِلَ وَحْدَتِهِ،»۵۸گویا هر یک از شما به جایگاه تنهایی،
«وَ مَخَطَّ حُفْرَتِهِ.»۵۹و گودال قبرش رسیده.
«فَیَالَهُ مِنْ بَیْتِ وَحْدَة،»۶۰عجبا از خانه تنهایی،
«وَ مَنْزِلِ وَحْشَة،»۶۱و جایگاه وحشت،
«وَ مُفْرَدِ غُرْبَة!»۶۲و محلّ بی کسی و غربت!
«وَ كَأَنَّ الصَّیْحَةَ قَدْ أَتَتْکُمْ،»۶۳انگار شما را نفخه صور آمده،
«وَ السَّاعَةَ قَدْ غَشِیَتْکُمْ،»۶۴و قیامت بر شما محیط شده،
«وَ بَرَزْتُمْ لِفَصْلِ الْقَضَاءِ،»۶۵و برای داوری بین حق و باطل ظاهر شده اید.
«قَدْ زَاحَتْ عَنْكُمُ الْأَبَاطِیلُ،»۶۶آن روز امور باطل دنیا از شما دور شده،
«وَ اضْمَحَلَّتْ عَنْكُمُ الْعِلَلُ،»۶۷و بهانه ها از بین رفته،
«وَ اسْتَحَقَّتْ بِكُمُ الْحَقَائِقُ،»۶۸و حقایق بر شما ثابت شده،
«وَ صَدَرَتْ بِكُمُ الْأُمُورُ مَصَادِرَهَا،»۶۹و هر نیک و بدی از شما به جایگاههای خود بازگشته است.
«فَاتَّعِظُوا بِالْعِبَرِ،»۷۰بنابراین از عبرتها پند گیرید،
«وَ اعْتَبِرُوا بِالْغِیَرِ،»۷۱و از تغییر اوضاع و احوال اندرز پذیرید،
«وَ انْتَفِعُوا بِالنُّذُرِ.»۷۲و از آنچه شما را ترسانده اند به نفع خود بهره گیرید.
(۱) در بعضی نسخ
«مُتَشَابِهَةٌ أُمُورُهُ» آمده است.
