• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خطبه ۱۵۷ نهج البلاغه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



گزارش خطا
برای مشاهده معنا و شرح هر کلمه، بر روی آن کلیک کنید.



اخلاقية ، عقائدية


وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ)
از خطبه های‌ آن حضرت است
در تشویق به پرهیزکاری‌

۱. الاعتبار بالماضين

«الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي جَعَلَ الْحَمْدَ مِفْتَاحاً لِذِکْرِهِ،»۱
سپاس خدایی‌ را که حمد را کلید یادش،



«وَ سَبَباً لِلْمَزِیدِ مِنْ فَضْلِهِ،»۲
و سبب فزونی‌ فضلش،



«وَ دَلِیلا عَلَى آلاَئِهِ وَ عَظَمَتِهِ۳
و دلیل بر نعمت ها و بزرگیش قرار داد.



«عِبَادَ اللهِ،»۴
بندگان خدا،



«إِنَّ الدَّهْرَ یَجْرِی بِالْبَاقِینَ کَجَرْیِهِ بِالْمَاضِینَ۵
روزگار بر باقیماندگان چنان گذرد که بر گذشتگان گذشت.



«لاَ یَعُودُ مَا قَدْ وَلَّی مِنْهُ،»۶
آنچه سپری‌ شد بازنگردد،



«وَ لاَ یَبْقَی سَرْمَداً مَا فِيهِ.»۷
و آنچه هست جاویدان نماند.



«آخِرُ فَعَالِهِ کَأَوَّلِهِ۸
کار آخرش همچون کار اوّل آن است.



«مُتَشَابِهَةٌ (متسابقة) أُمُورُهُ،»۹
امورش (در فناپذیری‌) از هم پیشی‌ می‌ گیرند،



«مُتَظَاهِرَةٌ أَعْلاَمُهُ۱۰
و پرچمهایش پشتیبان یکدیگر است.



«فَكَأَنَّكُمْ بِالسَّاعَةِ»۱۱
گویا حاضر در قیامت هستید،



«تَحْدُوکُمْ حَدْوَ الزَّاجِرِ بِشَوْلِهِ۱۲
شما را می‌ راند چون ساربانی‌ که شترهای‌ چابکش را می‌ راند.



«فَمَنْ شَغَلَ نَفْسَهُ بِغَیْرِ نَفْسِهِ»۱۳
پس هر کس خود را به آنچه که شایسته او نیست سرگرم کند



«تَحَیَّرَ فِي الظُّلُمَاتِ،»۱۴
در تاریکیها سرگردان گردد،



«وَ ارْتَبَکَ فِي الْهَلَکَاتِ،»۱۵
و در مهلکه ها گرفتار شود،



«وَ مَدَّتْ بِهِ شَیَاطِینُهُ فِي طُغْیَانِهِ،»۱۶
و شیطانهایش او را به راه سرکشی‌ کشند،



«وَ زَیَّنَتْ لَهُ سَیِّیءَ أَعْمَالِهِ۱۷
و کارهای‌ زشتش را در نظرش جلوه دهند.



«فَالْجَنَّةُ غَایَةُ السَّابِقِینَ،»۱۸
بهشت نهایت کار پیشی‌ گیرندگان در خیر،



«وَ النَّارُ غَایَةُ الْمُفَرِّطِینَ۱۹
و آتش عاقبت کار مقصّران در بندگی‌ است.

۲. ضرورة التّقوى

«اعْلَمُوا، عِبَادَ اللهِ،»۲۰
بندگان خدا، بدانید



«أَنَّ التَّقْوَی دَارُ حِصْن عَزِیز،»۲۱
تقوا قلعه ای‌ محکم و نفوذناپذیر است،



«وَ الْفُجُورَ دَارُ حِصْن ذَلِیل (دلیل)،»۲۲
ولی‌ گناه حصاری‌ پست است



«لاَ یَمْنَعُ أَهْلَهُ،»۲۳
که اهلش را از خطرات نگاه نمی‌ دارد،



«وَ لاَ یُحْرِزُ مَنْ لَجَأَ إِلَيْهِ.»۲۴
و کسی‌ را که به آن پناه برده حفظ نمی‌ کند.



«أَلاَ وَ بِالتَّقْوَی تُقْطَعُ حُمَةُ الْخَطَایَا،»۲۵
آگاه باشید که با تقوا زهر خطرناک گناه قطع شود،



«وَ بالْیَقِینِ تُدْرَکُ الْغَایَةُ الْقُصْوَی۲۶
و با یقین منتها درجه مقصود به دست آید.



«عِبَادَ اللهِ،»۲۷
بندگان خدا،



«اللهَ اللهَ فِي أَعَزِّ الاَْنْفُسِ عَلَيْكُمْ، وَ أَحَبِّهَا إِلَيْكُمْ:»۲۸
خدا را خدا را در پاییدن عزیزترین و محبوبترین نفوس در نزدتان که خود شما هستید منظور بدارید،



«فَإِنَّ اللهَ قَدْ أَوْضَحَ لَكُمْ سَبِیلَ الْحَقِّ»۲۹
زیرا بدون شک خداوند راه حق را برای‌ شما واضح کرده،



«وَ أَنَارَ طُرُقَهُ۳۰
و جادّه های‌ آن را روشن نموده،



«فَشِقْوَةٌ لاَزِمَةٌ،»۳۱
که پس از این معنا یا شقاوتی‌ است زایل نشدنی‌،



«أَوْ سَعَادَةٌ دَائِمَةٌ۳۲
یا سعادتی‌ است جاوید و ابدی‌.



«فَتَزَوَّدُوا فِي أَیَّامِ الْفَنَاءِ لاَِیَّامِ الْبَقَاءِ۳۳
بنابراین از این دنیای‌ فانی‌ برای‌ آخرت توشه برگیرید،



«قَدْ دُلِلْتُمْ عَلَى الزَّادِ،»۳۴
که بر توشه برداشتن هدایت شده اید،



«وَ أُمِرْتُمْ بِالظَّعْنِ،»۳۵
و شما را به کوچ کردن امر کرده اند،



«وَ حُثِثْتُمْ عَلَى الْمَسِیرِ۳۶
و برای‌ رفتنتان از دنیا به شتابتان داشته اند.



«فَإِنَّمَا أَنْتُمْ کَرَکْب وُقُوف،»۳۷
شما سوارانی‌ هستید ایستاده



«لاَ یَدْرُونَ مَتَى یُؤْمَرُونَ بِالسَّیْرِ (المسیر).»۳۸
که نمی‌ دانید چه زمان مأمور به رفتن خواهید شد.



«أَلاَ فَمَا یَصْنَعُ بِالدُّنْیَا مَنْ خُلِقَ لِلاْخِرَةِ۳۹
به هوش باشید، با دنیا چه می‌ کند کسی‌ که برای‌ آخرت آفریده شده؟!



«وَ مَا یَصْنَعُ بِالْمَالِ مَنْ عَمَّا قَلِیل یُسْلَبُهُ،»۴۰
و با ثروت چه معامله انجام می‌ دهد کسی‌ که به زودی‌ ثروت را از او می‌ گیرند،



«وَ تَبْقَی عَلَيْهِ تَبِعَتُهُ وَ حِسَابُهُ۴۱
و جز وبال و بازپرسی‌ نسبت به ثروت برایش نخواهد ماند؟!



«عِبَادَ اللهِ،»۴۲
بندگان خدا،



«إِنَّهُ لَيْسَ لِمَا وَعَدَ اللهُ مِنَ الْخَیْرِ مَتْرَکٌ،»۴۳
آنچه را خداوند از خیر وعده داده جای‌ ترک آن نیست،



«وَ لاَ فِيَما نَهَی عَنْهُ مِنَ الشَّرِّ مَرْغَبٌ۴۴
و آنچه را از شر نهی‌ فرموده موردی‌ برای‌ رغبت به آن نمی‌ باشد.



«عِبَادَ اللهِ،»۴۵
بندگان خدا،



«احْذَرُوا یَوْماً تُفْحَصُ فِيهِ الاَْعْمَالُ،»۴۶
پروا کنید از آن روزی‌ که اعمال بررسی‌ می‌ شود،



«وَ یَکْثُرُ فِيهِ الزِّلْزَالُ،»۴۷
و تشویش و اضطراب در آن بسیار است،



«وَ تَشِیبُ فِيهِ الاَْطْفَالُ۴۸
و اطفال از ترس آن پیر می‌ شوند.



«اعْلَمُوا، عِبَادَ اللهِ،»۴۹
بندگان خدا، بدانید



«أَنَّ عَلَيْكُمْ رَصَداً مِنْ أَنْفُسِکُمْ،»۵۰
که بر شما از خود شما مراقبانی‌ قرار داده شده،



«وَ عُیُوناً مِنْ جَوَارِحِکُمْ،»۵۱
و از اندامتان جاسوسانی‌ بر وجودتان گمارده اند،



«وَ حُفَّاظَ صِدْق یَحْفَظُونَ أَعْمَالَکُمْ، وَ عَدَدَ أَنْفَاسِکُمْ،»۵۲
و محافظانی‌ که از روی‌ راستی‌ اعمال و شماره نفسهایتان را ضبط می‌ کنند.



«لاَ تَسْتُرُکُمْ مِنْهُمْ ظُلْمَةُ لَیْل دَاج،»۵۳
تاریکی‌ شب تار شما را از دید آنان نمی‌ پوشاند،



«وَ لاَ یُکِنُّکُمْ مِنْهُمْ بَابٌ ذُو رِتَاج۵۴
و درب بزرگی‌ که محکم بسته شده شما را از آنان پنهان نمی‌ کند.

۳. وحشة القبر

«وَ إِنَّ غَداً مِنَ الْيَوْمِ قَرِيبٌ.»۵۵
و بی‌ شک فردا که روز مرگ است به امروز نزدیک است،



«یَذْهَبُ الْیَوْمُ بِمَا فِيهِ،»۵۶
امروز با آنچه در آن است سپری‌ می‌ شود.



«وَ یَجِیءُ الْغَدُ لاَحِقاً بِهِ،»۵۷
و فردا از پی‌ امروز می‌ آید،



«فَكَأَنَّ كُلَّ امْرِئ مِنْكُمْ قَدْ بَلَغَ مِنَ الاَْرْضِ مَنْزِلَ وَحْدَتِهِ،»۵۸
گویا هر یک از شما به جایگاه تنهایی‌،



«وَ مَخَطَّ (محطّ) حُفْرَتِهِ۵۹
و گودال قبرش رسیده.



«فَيَالَهُ مِنْ بَیْتِ وَحْدَة،»۶۰
عجبا از خانه تنهایی‌،



«وَ مَنْزِلِ وَحْشَة،»۶۱
و جایگاه وحشت،



«وَ مُفْرَدِ (مقرّ) غُرْبَة۶۲
و محلّ بی‌ کسی‌ و غربت!



«وَ كَأَنَّ الصَّیْحَةَ قَدْ أَتَتْکُمْ،»۶۳
انگار شما را نفخه صور آمده،



«وَ السَّاعَةَ قَدْ غَشِیَتْکُمْ،»۶۴
و قیامت بر شما محیط شده،



«وَ بَرَزْتُمْ لِفَصْلِ الْقَضَاءِ،»۶۵
و برای‌ داوری‌ بین حق و باطل ظاهر شده اید.



«قَدْ زَاحَتْ عَنْكُمُ الاَْبَاطِیلُ،»۶۶
آن روز امور باطل دنیا از شما دور شده،



«وَ اضْمَحَلَّتْ عَنْكُمُ الْعِلَلُ،»۶۷
و بهانه ها از بین رفته،



«وَ اسْتَحَقَّتْ بِكُمُ الْحَقَائِقُ،»۶۸
و حقایق بر شما ثابت شده،



«وَ صَدَرَتْ بِكُمُ الاُْمُورُ مَصَادِرَهَا،»۶۹
و هر نیک و بدی‌ از شما به جایگاههای‌ خود بازگشته است.



«فَاتَّعِظُوا بِالْعِبَرِ (الغیرة)،»۷۰
بنابراین از عبرتها پند گیرید،



«وَ اعْتَبِرُوا بِالْغِیَرِ،»۷۱
و از تغییر اوضاع و احوال اندرز پذیرید،



«وَ انْتَفِعُوا بِالنُّذُرِ۷۲
و از آنچه شما را ترسانده اند به نفع خود بهره گیرید.




جعبه ابزار