• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حِفْظ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: حِفْظ (مفردات‌قرآن)، حفظ.


حِفْظ یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای نگاه‌داری و مراقبت است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه به مالک اشتر از این واژه استفاده نموده است.



حِفْظ نگاه‌داری و مراقبت.
«محافظت» مراقبت و مراعات
«استحفاظ» سئوال حفظ
«تحفّظ» احتراز و خود نگاهداری است.


مواردی که در نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - تَحَفَّظْ - خطبه ۵۳ (خطاب به مالک اشتر)

حضرت علی (علیه‌السلام) به مالک می‌نویسد:
«وَ تَحَفَّظْ مِنَ الاَْعْوَانِ»؛
«اعوان و انصار خويش را سخت زير نظر بگير».

۲.۲ - الْمُسْتَحْفَظُونَ - خطبه ۱۹۷ (درباره خود)

حِفاظ به معنی محافظت است.
«وَ لَقَدْ عَلِمَ الْمُسْتَحْفَظُونَ مِنْ أَصْحَابِ مُحَمَّد(صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم) أَنِّي لَمْ أَرُدَّ عَلَى الله وَ لاَ عَلَى رَسُولِهِ سَاعَةً قَطُّ، وَ لَقَدْ وَاسَيْتُهُ بِنَفْسِي»؛
«آنان که رسول خدا دین را به آنها امانت گذاشته و حفظ دین را از آنها خواسته است دانسته‌اند که من حتی ساعتی دستور خدا و رسول را ردّ نکرده و با وجود خودم از رسول خدا دفاع کردم».«حفیظ» حافظ فعیل به معنی فاعل است.


این لفظ فقط دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۲۸۷.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۲۸۳.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۶۸۳.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۷۱۲، خطبه ۵۳.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۰۶، خطبه۵۳.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۳۵، خطبه ۵۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۱.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۵۹.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۷۴.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۲۳.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۴۹.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۶۹.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۹۳، خطبه ۱۹۷.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۹۶، خطبه ۱۹۲.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۱، خطبه ۱۹۷.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۳.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۹۶.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۹۷.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۶۵۵.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۲۱۵.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۷۹.    
۲۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۲۸۵.    
۲۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۶۸۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حفظ»، ج۱، ص۲۸۷.    






جعبه ابزار