• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

غرب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: غرب (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط: غرب (مفردات‌قرآن)، غروب.


غَرْب (به فتح غین و سکون راء) و غُرُوب (به ضم غین و راء) از واژگان نهج البلاغه به معنای دور شدن است. این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند: مَغرِب (به قتح میم و کسر راء) به معنای محلّ غروب و اِغتِراب (به کسر الف و تاء) به معنای غربت و دوری از وطن. حضرت علی (علیه‌السلام) درباره مؤمن عارف از این واژه استفاده نموده است.


غَرْب و غُرُوب
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۶.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۱۳۱.    
به معنای دور شدن آمده است. «غربت النجوم غروبا: بعدت و توارت»
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۲۳.    
در مجمع البیان آمده است: اصل غرب به معنای تباعد و «حدّ» است.
[۴] طبرسی، مجمع البیان، ج۱، ص۳۶۲.    
مَغرِب به معنای محلّ غروب است.
[۵] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۱۳۲.    
اِغتِراب به معنای غربت و دوری از وطن است.

امام (صلوات‌الله‌علیه) در خطبه ۴ فرموده است: «عَزَبَ رَأْيُ امْرِىء تَخَلَّفَ عَنِّي، مَا شَكَكْتُ في الحَقِّ مُذْ أُرِيتُهُ!»
[۶] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۹، خطبه ۴.    
[۷] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۳۴، خطبه ۴.    
[۸] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۱، خطبه ۴.    
«دور از حق است رای کسی که از من تخلّف کرد، از آن وقت که حق را یافته‌ام در آن شکی نکرده‌ام.»
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۳.    
[۱۰] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۳۷.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۱] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۴۵.    
[۱۲] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۵۴۵.    
[۱۳] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۱۳۳.    
[۱۴] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۲۰۷.    
)
درباره مؤمن عارف فرموده است: «فَهُوُ مُغْتَرِبٌ إِذَا اغْتَرَبَ الاِْسْلاَمُ، وَضَرَبَ بِعَسِيبِ ذَنَبِهِ»
[۱۵] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۰۹، خطبه ۱۸۲.    
[۱۶] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۲۹، خطبه ۱۷۰.    
[۱۷] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۶۳، خطبه ۱۸۲.    
«یعنی او غریب است زمانی که اسلام غریب باشد.»
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۰۷.    
[۱۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۱۳.    
(شرح‌های خطبه:
[۲۰] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۱۵.    
[۲۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۷۰.    
[۲۲] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۳۵۵.    
[۲۳] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۹۸.    
) معنای این جمله در «ذنب» گذشت.
(ببینید: ذنب - به فتح نون (مفردات‌نهج‌البلاغه))

و در حکمت ۵۶ فرموده است: «الْغِنَى فِي الْغُرْبَةِ وَطَنٌ، وَالْفَقْرُ فِي الْوَطَنِ غُرْبَةٌ.»
[۲۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۸۳، حکمت ۵۱.    
[۲۵] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص، حکمت ۵۶.    
[۲۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۸، حکمت ۵۶.    
(«بى نيازى» در غربت «وطن» است، و «نيازمندى» در وطن «غربت» است.)
[۲۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۷.    
[۲۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۵۸.    
(شرح‌های حکمت:
[۲۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج،۵ ص۴۵۸.    
[۳۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۳۳۱.    
[۳۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۹۵.    
[۳۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۹۰.    
)

موارد زیادی از این ماده در نهج البلاغه آمده است.

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۶.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۱۳۱.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۲۳.    
۴. ↑ طبرسی، مجمع البیان، ج۱، ص۳۶۲.    
۵. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۱۳۲.    
۶. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۹، خطبه ۴.    
۷. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۳۴، خطبه ۴.    
۸. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۱، خطبه ۴.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۳.    
۱۰. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۳۷.    
۱۱. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۴۵.    
۱۲. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۵۴۵.    
۱۳. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۱۳۳.    
۱۴. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۲۰۷.    
۱۵. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۰۹، خطبه ۱۸۲.    
۱۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۲۹، خطبه ۱۷۰.    
۱۷. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۶۳، خطبه ۱۸۲.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۰۷.    
۱۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۱۳.    
۲۰. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۱۵.    
۲۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۷۰.    
۲۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۳۵۵.    
۲۳. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۹۸.    
۲۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۸۳، حکمت ۵۱.    
۲۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص، حکمت ۵۶.    
۲۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۸، حکمت ۵۶.    
۲۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۷.    
۲۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۵۸.    
۲۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج،۵ ص۴۵۸.    
۳۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۳۳۱.    
۳۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۹۵.    
۳۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۹۰.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «غرب»، ج۲، ص۷۷۶.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 51 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 182 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 4 نهج البلاغه
جعبه ابزار