حبّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حُبّ (به ضم حاء) یکی از مفردات
نهج البلاغه به معنای دوست داشتن که
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص
مرگ سهل بن حنیف و سختی
اطاعت و راحتی
معصیت از این واژه استفاده نموده است.
حُبّ (به ضم حاء) به معنای دوست داشتن آمده است.
این واژه فعل آن از
ثلاثی مجرد در
قرآن مجید و
نهج البلاغه نیامده است، امّا از
باب افعال و غیره آمده است.
در کتاب
اقرب الموارد نیز آمده است: «استعمال شابع آن از باب افعال است.»
واژه «تحبّب» به معنای اظهار محبت و دوستی است.
واژه «تحابب» به معنای دوست داشتن بین دو نفر (دوست داشتن یکدیگر) است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) هنگامی که سهل بن حنیف در
کوفه از دنیا رفت، ـ در حالی که او از محبوب‌ترین یارانش بود و در
صفین در رکاب آن حضرت (علیه‌السلام)
شمشیر زده بود ـ به‌دنبال مرگ وی، فرموده است: «
«لو احبّنی جبل لتهافت»؛
حتی اگر کوهی مرا دوست بدارد از هم می‌شکافد و فرو می‌ریزد!»
سید رضی «ره» در شرح این جمله می‌نویسد: «یعنی گرفتاری برای او بیشتر می‌شود مصائب بر وی حمله می‌کند و آن‌ها فقط بر اتقیاء و
نیکوکاران روی می‌آورند.»
ابن میثم نیز در شرح این جمله فرموده است: «آن اشاره به کثرت مصائب و
بلایای او (علیه‌السّلام) و دوستانش می‌باشد.»
ابن ابی الحدید، نیز آن‌را با روایات اثبات کرده است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص سختی اطاعت و راحتی معصیت، فرموده‌اند: «
«وَ أَنْهَی إِلَیْکُمْ عَلَی لِسَانِهِ مَحَابَّهُ مِنَ الْأَعْمَالِ وَ مَکَارِهَهُ وَ نَوَاهِیَهُ وَ أَوَامِرَهُ»؛
(
خدا) بر زبان
پیامبرش اعمالى که محبوب، يا ناخوش داشته، به شما رسانيده و نواهى و اوامرش را بيان کرده.»
واژه «مُحبّ» محل حُبّ، جمع آن «محّاب» است.
این واژه در موارد بسیاری در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حب»، ص۲۴۶-۲۴۵.
