• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زِلْزال (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





زَلْزل (به فتح زاء و سکون لام) و زِلْزال (به کسر زاء و سکون لام) از واژگان نهج البلاغه به معنای اضطراب و حرکت است.
امام علی (علیه‌السّلام) درباره بعثت و قیامت از این واژه استفاده کرده است.
این ماده شش بار در نهج البلاغه آمده است.



زَلْزل و زِلْزال به معنای اضطراب و حرکت است.
به عقیده راغب تکرار حروف آن دلالت بر تکرار فعل دارد.


بعضی از مواردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل است:

۲.۱ - زَلْزال - خطبه ۹۴ (بعثت)

امام علی (علیه‌السّلام) درباره بعثت فرموده است: «بَعَثَهُ وَ النّاسُ ضُلاّلٌ في حَيْرَة... حَيارى في زَلْزال مَنَ الاَْمْرِ، وَ بَلاء مِنَ الْجَهْلِ»
«خداوند رسولش را مبعوث فرمود در حالی‌که مردم گمراهان و در سرگردانی بودند، در تحیّر بودند در اضطراب کارها و در بلایی از نادانی.»


۲.۲ - الزِّلْزالُ - خطبه ۱۵۷ (قیامت)

همچنین درباره قیامت می‌فرماید: «عِبادَ اللهِ، احْذَروا يَوْماً تُفْحَصُ فيهِ الاَْعْمالُ، وَ يَكْثُرُ فيهِ الزِّلْزالُ، وَ تَشيبُ فيهِ الاَْطْفالُ.»
«بندگان خدا بترسید از روزی که در آن اعمال جستجو و مورد مجازات قرار می‌گیرند، و زلزله در آن روز بسیار می‌شود و اطفال پیر می‌گردند.»
اشاره است به آیه: (فَکَیْفَ تَتَّقونَ اِنْ کَفَرْتُمْ یَوْماً یَجْعَلُ الْوِلْدانَ شیباً)
(شما نيز اگر کافر شويد، چگونه خود را از عذاب روزى كه كودكان را پير مى‌كند بركنار مى‌داريد؟!)


این ماده شش بار در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۹۸.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۳۸۸.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دار القلم، ص۳۸۲.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۱۵، خطبه۹۴.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۸۶، خطبه۹۳.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۴۰، خطبه۹۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۰۳، خطبه۹۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۳۶.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۳۸.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۲۷۸.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۱۴-۱۱۵.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۶۶.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۴۰، خطبه۱۵۷.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۶۷، خطبه۱۵۲.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۲۲، خطبه۱۵۷.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۳۹، خطبه۱۵۷.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۸۶.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۹۳.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۱۷۷-۱۷۸.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۲۳-۳۲۴.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۱۵.    
۲۲. مزمل/سوره۷۳، آیه۱۷.    
۲۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۷۴.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۲۰، ص۶۸-۶۹.    
۲۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۱۰۷.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۱۰، ص۱۶۷.    
۲۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۳۲-۳۳.    
۲۸. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۱۵۸۰۳، خطبه۹۴.    
۲۹. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۴۰، خطبه۱۵۷.    
۳۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۸۲، خطبه ۱۹۳.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۰۷، نامه ۴۷.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۴۶، خطبه ۱۹۱.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «زلزال»، ج۱، ص۴۹۸.    






جعبه ابزار