حُمَة (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حُمَة (به ضم حاء و فتح میم)، از
واژگان نهج‌البلاغه، به معنای سمّ يا نيش زنبور و مار و عقرب است. سه مورد از این مادّه در
نهج‌البلاغه به كار رفته است.
حُمَةبه معنای سم یا نیش زنبور و مار و عقرب است.
بعضی از مواردی که در
نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد.
در رابطه با
تقوی فرموده: «
«اعْلَمُوا عِبَادَ اللهِ، أَنَّ التَّقْوَى دَارُ حِصْن عَزِيز، وَالْفُجُورَ دَارُ حِصْن ذَلِيل، لاَ يَمْنَعُ أَهْلَهُ، وَلاَ يُحْرِزُ مَنْ لَجَأَ إِلَيْهِ. أَلاَ وَبِالتَّقْوَى تُقْطَعُ حُمَةُ الْخَطَايَا، وَبِالْيَقِينِ تُدْرَكُ الْغَايَةُ الْقُصُوَى.»«اى بندگان خدا! بدانيد كه
تقوا قلعه‌اى محكم و نيرومند است، امّا بدكارى و
گناه، حصارى است سست و بى دفاع كه اهلش را از بدى باز نمى‌دارد و كسى كه به آن پناهنده شود نگهداريش نمى‌كند، آگاه باشيد با تقوا مى‌توان زهر گناهان را از بين برد و با يقين به برترين درجه مقصود رسيد.»
(شرح‌های خطبه:
)
درباره منافقان فرموده:
«قَدْ هيّأُوا الطَّرِيقَ، وَأَضْلَعُوا الْمَضِيقَ. فَهُمْ لُمَةُ الشَّيْطَانِ، وَحُمَةُ النِّيرَانِ.»«راه انحراف را بر مردم آسان جلوه داده و گردنه را کج کرده‌اند (تا گذشتن از آن مشکل باشد) آنها جمعیت
شیطان و شعله آتش هستند.»
(شرح‌های خطبه:
)
درباره طلحه و زبیر و طلب کنندگان خون
عثمان فرموده است:
«إِنَّ مَعِي لَبَصِيرَتِي، مَا لَبَّسْتُ وَلاَ لُبِّسَ عَلَيَّ، وَإِنَّهَا لَلْفِئَةُ الْباغِيَةُ، فِيها الْحَمأُ وَالْحُمَةُ وَالشُّبْهَةُ الْمُغْدِفَةُ.»«من بينايى خويش را به همراه دارم، چيزى را بر كسى مشتبه نكرده‌ام و چيزى بر من نيز مشتبه نشده است. آنها گروهى سركش و ستمگرند كه بعضى از بستگان
پیامبر و
همسر او را با خود همراه كردند و كار را بر مردم مشتبه ساختند.»
(شرح‌های خطبه:
)
سه مورد از این ماده در
نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حمایة»، ج۱، ص۳۰۷.
