حصن (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حصن (به کسر حاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای قلعه و هر محل حمایت و حفظ شده است.
حضرت علی (علیه‌السلام) سیزده مورد از این لفظ را در
نهج البلاغه استفاده نموده است.
حصن به کسر اوّل: قلعه و هر محل حمایت و حفظ شده، سپس در تحفّظ و نگه داشتن به کار رفته است.
سیزده مورد در نهج البلاغه از این واژه استفاده شده است:
«
«سوسوا ایمانکم بالصدقة و حصّنوا اموالکم بالزکاة و ادفعوا امواج البلاء بالدعاء»»
ایمان خود را با
صدقه نگه دارید، اموال خویش با
زکات حفظ کنید. و امواج
بلا را با
دعا دفع نمائید،
محمد عبده گوید: صدقه
دوستی را حفظ می‌کند، دوستی ایمان را زیاد می‌گرداند و خدا را به یاد می‌آورد.
(شرح‌های حکمت:
)
به شخصی که زن دارد و با زن
عفّت خویش را حفظ کرده گویند: محصن (به صیغه
فاعل و
مفعول) چنانکه در
خطبه ۱۲۷ و
حکمت ۱۹۱ آمده است «حصین» به معنی فاعل آید یعنی نگاه دارنده. «
«قد علمتم أن رسول اللَّه (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) رجم الزانی المحصن»»
(در حالى كه مى‌دانيد
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) زناكار همسردار را
سنگسار مى‌كرد)
(شرح‌های خطبه:
)
«
«الاجل جنّة حصینة»»
(اجل و مدّت زندگى، خود سپرى است حافظ و نگاهدار)
(شرح‌های حکمت:
) چنانکه در «
جنّ» گذشت.
در رابطه با
تقوی فرموده: «
«اعلموا عباد الله انّ التقوی دار حصن عزیز و الفجور دار حصین ذلیل»»
(اى بندگان خدا! بدانيد كه
تقوا قلعه‌اى محكم و نيرومند است، امّا بدكارى و
گناه، حصارى است سست و بى دفاع)
(شرح‌های خطبه:
)
در رابطه با لشکریان فرموده: «
«فالجنود باذن الله حصون الرعیّة و زین الولاة و عزّ الدین و سبل الامن و لیس تقوم الرعیة الّا بهم»»
(لشکریان باذن خدا قلعه‌های محکم رعیّت، زینت والیان امر، عزّت دین و راه‌های امنیت هستند رعیّت قوام و انتظام نپذیرد مگر با نیروهای انتظامی).
(شرح‌های نامه:
)
سیزده مورد از این لفظ در «
نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حصن»، ج۱، ص۲۸۲.
