طغیان (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طُغْیان (به ضم طاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای تجاوز از حدّ است و گاهی
استعاره از آب و غیره می‌آید.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
فتنه و قلب انسان از این واژه استفاده نموده است.
طُغْیان به معنای تجاوز از حدّ آمده است. «طُغْيَاناً و طِغْيَاناً: جاوَزَ القَدْر و الحَدَّ»
راغب تجاوز از حدّ در
گناه گفته و در غیر آن استعاره می‌داند مانند آب و غیره.
• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره قلب انسان فرموده است:
«وَإِنْ أَفَادَ مَالاً أَطْغَاهُ الغِنَى» «اگر مالی به دست آورد ثروت او را به طغیان وا دارد.»
(شرح‌های خطبه:
)
«طاغیة» فتنه و پیشامد طغیان کننده و خارج از حدّ درباره فتنه فرموده است:
«فَعِنْدَ ذلِكَ... وَعَظُمَتِ الطَّاغِيَةُ، وَقَلَّتِ الدَّاعِيَةُ» (در اين هنگام است،
طاغوت عظمت يافته و داعيان حق به كمى گراييده‌اند.)
(شرح‌های خطبه:
)
این ماده سه بار در «
نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «طغیان»، ج۲، ص۶۷۷.
