طُغْیان (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طُغْیان (به ضم طاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای تجاوز از حدّ است.
گاهی
استعاره از آب و غیره می‌آید.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
فتنه و
قلب انسان از این واژه استفاده نموده است.
طُغْیان به معنای تجاوز از حدّ آمده است.
«
طُغْياناً و طِغْياناً: جاوَزَ القَدْر و الحَدَّ.»
راغب تجاوز از حدّ در
گناه گفته و در غیر آن استعاره می‌داند مانند آب و غیره.
برخی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره قلب انسان فرموده است:
«وَ إِنْ أَفادَ مالاً أَطْغاهُ الغِنَى.» «اگر مالی به دست آورد ثروت او را به طغیان وا دارد.»
«طاغیة» فتنه و پیشامد طغیان کننده و خارج از حدّ درباره فتنه فرموده است:
«فَعِنْدَ ذلِكَ... وَ عَظُمَتِ الطّاغِيَةُ، وَ قَلَّتِ الدّاعِيَةُ.» «در اين هنگام است،
طاغوت عظمت يافته و داعيان حق به كمى گراييده‌اند.»
این ماده سه بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «طغیان»، ج۲، ص۶۷۷.
