• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خطبه ۱۹۵ نهج البلاغه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



گزارش خطا
برای مشاهده معنا و شرح هر کلمه، بر روی آن کلیک کنید.



عقائدية ، اخلاقية


وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ)
از خطبه های‌ آن حضرت است
در ستایش خدا و پیامبر و پند و اندرز

۱. آيات اللّه البيَّنة

«الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي أَظْهَرَ مِنْ آثَارِ سُلْطَانِهِ، وَ جَلاَلِ کِبْرِیَائِهِ،»۱
سپاس خدایی‌ را که از آثار سلطنت، و بزرگی‌ کبریاییش چندان آشکار کرد



«مَا حَیَّرَ مُقَلَ الْعُقُولِ مِنْ عَجَائِبِ قُدْرَتِهِ،»۲
که دیده ها را از عجائب قدرتش متحیّر نمود،



«وَ رَدَعَ خَطَرَاتِ هَمَاهِمِ النُّفُوسِ عَنْ عِرْفَانِ کُنْهِ صِفَتِهِ۳
و اندیشه های‌ دور پرواز انسانها را از شناخت حقیقت صفاتش مانع شد.



«وَ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ، شَهَادَةَ إِیمَان وَ إِیقَان، وَ إِخْلاَص وَ إِذْعَان۴
و بر اساس ایمان و یقین و اخلاص و اعتقاد شهادت می‌ دهم که معبودی‌ جز اللّه نیست،



«وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ،»۵
و گواهی‌ می‌ دهم که محمّد بنده و فرستاده اوست،



«أَرْسَلَهُ وَ أَعْلاَمُ الْهُدَی دَارِسَةٌ،»۶
او را فرستاد در حالی‌ که نشانه های‌ هدایت کهنه شده،



«وَ مَنَاهِجُ الدِّینِ طَامِسَةٌ،»۷
و راه روشن دین به نابودی‌ رسیده بود.



«فَصَدَعَ بِالْحَقِّ۸
حق را آشکار کرد،



«وَ نَصَحَ لِلْخَلْقِ،»۹
خلق را خیرخواهی‌ نمود،



«وَ هَدَی إِلَى الرُّشْدِ،»۱۰
به طریق صواب رهنمون شد،



«وَ أَمَرَ بِالْقَصْدِ،»۱۱
و به میانه روی‌ فرمان داد،



«صَلَّی اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ۱۲
درود و سلام خدا بر او و آل او باد.

۲. معرفة اللّه

«وَ اعْلَمُوا، عِبَادَ اللهِ،»۱۳
بندگان خدا، بدانید



«أَنَّهُ لَمْ یَخْلُقْکُمْ عَبَثاً،»۱۴
خداوند شما را بیهوده و باطل نیافرید،



«وَ لَمْ یُرْسِلْکُمْ (یترککم) هَمَلا،»۱۵
و سرِخود و آزاد رها نکرد.



«عَلِمَ مَبْلَغَ نِعَمِهِ عَلَيْكُمْ،»۱۶
اندازه نعمتش را بر شما می‌ داند،



«وَ أَحْصَی إِحْسَانَهُ إِلَيْكُمْ،»۱۷
و احسانش را نسبت به شما به شماره آورده است.



«فَاسْتَفْتِحُوهُ،»۱۸
از او پیروزی‌ و رستگاری‌ بخواهید،



«وَ اسْتَنْجِحُوهُ،»۱۹
و روا شدن حاجت بطلبید



«وَ اطْلُبُوا إِلَيْهِ وَ اسْتَمْنِحُوهُاستمیحوه)،»۲۰
و عطا و بخشش درخواست کنید،



«فَمَا قَطَعَکُمْ عَنْهُ حِجَابٌ،»۲۱
که بین شما و او حجابی‌ نیست،



«وَ لاَ أُغْلِقَ عَنْكُمْ دُونَهُ بَابٌ۲۲
و به روی‌ شما از دیدار او دری‌ بسته نشده.



«وَ إِنَّهُ لَبِكُلِّ مَکَان،»۲۳
او در هر مکانی‌ حاضر،



«وَ فِي كُلِّ حِین وَ أَوَان،»۲۴
و در هر وقت و زمانی‌ موجود،



«وَ مَعَ كُلِّ إِنْس وَ جَانٍّ۲۵
و با هر انس و جنّی‌ همراه است.



«لاَ یَثْلِمُهُ الْعَطَاءُ،»۲۶
عطایش بر او رخنه وارد نمی‌ آورد،



«وَ لاَ یَنْقُصُهُ الْحِبَاءُ،»۲۷
و جودش از او نمی‌ کاهد،



«وَ لاَ یَسْتَنْفِدُهُ سَائِلٌ،»۲۸
گدایی‌ گدا نعمتش را پایان نمی‌ دهد،



«وَ لاَ یَسْتَقْصِیهِ نَائِلٌ،»۲۹
و بذل و بخشش خزائنش را به آخر نمی‌ رساند،



«وَ لاَ یَلْوِیهِ شَخْصٌ عَنْ شَخْص،»۳۰
و کسی‌ او را از توجه به دیگری‌ باز نمی‌ دارد،



«وَ لاَ یُلْهِیهِ صَوْتٌ عَنْ صَوْت،»۳۱
و صدایی‌ او را از صدای‌ دیگر غافل نمی‌ کند،



«وَ لاَ تَحْجُزُهُ هِبَةٌ عَنْ سَلْب،»۳۲
و عطایش به کسی‌ مانع سلب عطا از دیگری‌ نمی‌ گردد،



«وَ لاَ یَشْغَلُهُ غَضَبٌ عَنْ رَحْمَة،»۳۳
و غضبش او را از رحمتش باز نمی‌ دارد،



«وَ لاَ تُولِهُهُ رَحْمَةٌ عَنْ عِقَاب،»۳۴
و رحمتش بر کسی‌ او را از کیفر دیگری‌ غافل نمی‌ کند،



«وَ لاَ یُجِنُّهُ الْبُطُونُ عَنِ الظُّهُورِ،»۳۵
نهان بودنش او را از آشکاریش نمی‌ پوشاند،



«وَ لاَ یَقْطَعُهُ الظُّهُورُ عَنِ الْبُطُونِ۳۶
و آشکار بودنش وی‌ را از پنهانیش قطع نمی‌ نماید.



«قَرُبَ فَنَأَی،»۳۷
در عین نزدیکی‌ دور است،



«وَ عَلاَ فَدَنَا،»۳۸
و در عین بلندی‌ نزدیک،



«وَ ظَهَرَ فَبَطَنَ،»۳۹
و در عین آشکار بودن نهان،



«وَ بَطَنَ فَعَلَنَ،»۴۰
و در عین نهان بودن آشکار.



«وَ دَانَ وَ لَمْ یُدَنْ۴۱
جزا دهد و جزا داده نشود.



«لَمْ یَذْرَإِ الْخَلْقَ بِاحْتِیَال،»۴۲
از روی‌ اندیشه و فکر کردن موجودات را نیافرید،



«وَ لاَ اسْتَعَانَ بِهِمْ لِکَلاَل۴۳
و به خاطر رنج و خستگی‌ از آنان یاری‌ نجست.

۳. ذكر القيامة

«أُوصِیکُمْ، عِبَادَ اللهِ، بِتَقْوَی اللهِ،»۴۴
ای‌ بندگان خدا، شما را به تقوای‌ الهی‌ سفارش می‌ کنم،



«فَإِنَّهَا الزِّمَامُ وَ الْقِوَامُ،»۴۵
زیرا تقوا زمام است و قوام حیات،



«فَتَمَسَّکُوا بِوَثَائِقِهَا،»۴۶
به ریشه های‌ محکم آن تمسک جویید،



«وَ اعْتَصِمُوا بِحَقَائِقِهَا،»۴۷
و به حقایق آن چنگ زنید،



«تَؤُلْ بِكُمْ إِلَى أَكْنَانِ الدَّعَةِ وَ أَوْطَانِ السَّعَةِ، وَ مَعَاقِلِ (مناقل) الْحِرْزِ وَ مَنَازِلِ (منال) الْعِزِّ»۴۸
تا شما را به مکانهای‌ راحت، و محل های‌ وسیع، و حصارهای‌ محفوظ، و منازل عزّت برساند،



«في یَوْم تَشْخَصُ فِيهِ الاَْبْصَارُ»(۱)۴۹
آن هم در روزی‌ که چشمها در آن خیره می‌ شود،



«وَ تُظْلِمُ لَهُ الاَْقْطَارُ،»۵۰
و همه جا در برابرش به تاریکی‌ فرو می‌ رود،



«وَ تُعَطَّلُ فِيهِ صُرُومُ الْعِشَارِ۵۱
و گله های‌ شترهای‌ آبستن (که اموال پربهایند) بی‌ صاحب می‌ ماند،



«وَ یُنْفَخُ فِي الصُّورِ،»۵۲
و در صور دمیده می‌ شود،



«فَتَزْهَقُ كُلُّ مُهْجَة،»۵۳
آن وقت هر روحی‌ از بدن درآید،



«وَ تَبْکَمُ كُلُّ لَهْجَة،»۵۴
و هر زبانی‌ لال شود،



«وَ تَذِلُّ (تدکّ) الشُّمُّ الشَّوَامِخُ، وَ الصُّمُّ الرَّوَاسِخُ،»۵۵
و کوههای‌ بلند و صخره های‌ پابرجا درهم ریزند،



«فَیَصِیرُ صَلْدُهَا سَرَاباً رَقْرَقاً،»۵۶
و جای‌ آنها را سراب موّاج و درخشان گیرد،



«وَ مَعْهَدُهَا قَاعاً سَمْلَقاً،»۵۷
آثار و بناها چون زمینی‌ نرم و هموار شود،



«فَلاَ شِفِیعٌ یَشْفَعُ،»۵۸
آن روز نه شفیعی‌ است که شفاعت نماید،



«وَ لاَ حَمِیمٌ یَنْفَعُ،»۵۹
و نه خویشی‌ که دفع رنج کند،



«وَ لاَ مَعْذِرَةٌ تَدْفَعُ۶۰
و نه عذر و بهانه ای‌ که سود بخشد.



(۱) اشاره به آیه ۴۲ سوره ابراهیم     دارد.




جعبه ابزار