اِحْصاء (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اِحْصاء از
مفردات نهج البلاغه به معنای اتمام شمارش و تا آخر شمردن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با
توحید از این واژه استفاده نموده است.
اِحْصاء:
اتمام شمارش و تا آخر شمردن، حصاة به معنی سنگ ریزه است.
راغب اصفهانی گوید: عرب در شمارش از سنگریزه استفاده می‌کرده لذا شمارش را احصاء گفته‌اند.
برخی از مواردی که در نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
امام (علیه‌السلام) در رابطه با توحید فرموده:
«فَالطَّيْرُ مُسَخَّرَةٌ لاَِمْرِهِ، أَحْصَى عَدَدَ الرِّيشِ مِنْهَا وَالنَّفَسَ ... وَ أَحْصَى أَجْنَاسَهَا، فَهذَا غُرابٌ وَ هذَا عُقَابٌ، وَ هذَا حَمَامٌ وَ هذَا نَعَامٌ»؛
«پرندگانی مسخرّند به امر خدا، عدد پرها و نفس‌های آنها را تا آخر شمرده است ... و اجناس آنها را تا آخر به حساب آورده این
غراب است، این
عقاب، این
کبوتر است و این
شتر مرغ».
این کلمه چهارده مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «احصاء»، ج۱، ص۲۸۲.
