• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

غَلَق (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





غَلَق (به فتح غین و لام) از واژگان نهج البلاغه به معنای بستن است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
تَغلیق (به فتح تاء) به معنای محکم بستن است.
اِستِغلاق (به کسر الف و تاء) به معنای بسته شدن به طوری که باز کردن مشکل باشد.
حضرت علی (علیه‌السلام) در مقام نصیحت و ... از این واژه استفاده نموده است.



غَلَق به معنای بستن، تَغلیق به معنای محکم بستن، اِستِغلاق به معنای بسته شدن به‌طوری که باز کردن مشکل باشد، آمده است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - تُغْلَقَ - خطبه ۱۸۳ (نصیحت)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در مقام نصیحت فرموده است:
«فاسْعَوْا في فَكاكِ رِقابِكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ تُغْلَقَ رَهائِنُها.»
یعنی «پیش از آنکه قدرت خلاص کردن «گردن‌ها» از دست شما برود (و مرگ درآید) خود را خلاص کنید.» «غلق الرهن» آن است که مقروض قادر به اداء دین نباشد و «گرو» بسته شود و از ملک صاحبش خارج گردد.


۲.۲ - إِغْلاقٌ - خطبه ۴۳ (آمادگی برای جنگ)

اغلاق به معنای بستن است در خطبه ۴۳ فرموده است:
«إِغْلاقٌ لِلشّامِ.»
«بستن درهای صلح به اهل شام.»

۲.۳ - إِغْلاقِ - خطبه ۱۴۳ (طلب باران)

در خطبه ۱۴۳ فرموده است:
«وَ إِغْلاقِ خَزائِنِ الْخَيْراتِ.»
«بستن خزائن خیرات.»

۲.۴ - مَغاليقِ - خطبه ۸۶ (موعظه)

در خطبه ۸۶ فرموده است:
«وَ صارَ مِنْ مَفاتيحِ أَبْوابِ الْهُدَى، وَ مَغاليقِ أَبْوابِ الرَّدَى.»
«كليد درهاى هدایت، و قفل درهاى ضلالت و پستى گرديده است.» مغلاق به کسر اوّل به معنای قفل، جمع آن مغالیق است.



مواردی از این ماده در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۸۷.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۶۱۲.    
۳. طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۲۲۳.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۱۶، خطبه ۱۸۳.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۳۶، خطبه ۱۷۸.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۶۷، خطبه ۱۸۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۱۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۲۸.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۴۰.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۱۲۲.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۴۰۱.    
۱۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۲۴.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۰۴، خطبه ۴۳.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۸۹، خطبه ۴۳.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۸۴، خطبه ۴۳.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۰۳.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۳۵.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۳۶.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۴۷۸.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۴، ص۲۰۹.    
۲۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۲، ص۳۲۳.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۰۷، خطبه ۱۴۳.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۳۴، خطبه ۱۴۱.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۹۹، خطبه ۱۴۳.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۰۱.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۳۹.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۴۱.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۵۹۰.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۸.    
۳۰. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۷۰، خطبه ۸۶.    
۳۲. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۵۰، خطبه ۸۵.    
۳۳. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۱۸، خطبه ۸۷.    
۳۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۶۷.    
۳۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۱۱.    
۳۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۱۷.    
۳۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۵۴۷.    
۳۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۱۷۳.    
۳۹. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۳۶۳.    
۴۰. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۶۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «غلق»، ج۲، ص۷۸۷.    






جعبه ابزار