• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قاع (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





قاع (به فتح قاف) از واژگان نهج البلاغه به معنای زمین همواری که کوه و جنگل در آن نباشد است.
دو مورد از این ماده در نهج‌ البلاغه آمده است.



قاع به معنای زمین همواری که کوه و جنگل در آن نباشد آمده است و جمع آن «قیعان» است.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۱۹۵

امام علی (علیه‌السلام) درباره قیامت فرموده است: «وَ يُنْفَخُ في الصّورِ،... وَ تَذِلُّ الشُّمُّ الشَّوامِخُ، وَ الصُّمُّ الرَّواسِخُ، فَيَصيرُ صَلْدُها سَراباً رَقْرَقاً، وَ مَعْهَدُها قاعاً سَمْلَقاً» «در صور دمیده می‌شود... کوه‌های بلند و برافراشته و کوه‌های سخت و پایدار کوبیده می‌شوند، سنگ‌های محکم آنها به صورت سراب متلالؤ و محل‌های آنها به شکل بیابان هموار در می‌آیند» (شرح‌های خطبه: )
رجوع شود به «رقرق»

۲.۲ - خطبه ۱۴۳

در دعای استسقاء فرموده است: «اللَّهُمَّ فَاسْقِنَا غَيْثَكَ ... تُرْوِي بِهَا الْقِيعَانَ، وَتُسِيلُ الْبُطْنَانَ» «خدایا باران خویش را بر ما بگستران که با آن بیابان‌ها را سیراب می‌کنی و درّه‌ها را جاری می‌سازی.» (شرح‌های خطبه: )


این ماده دو بار در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۸۴.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۳۸۵.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۹۱، خطبه ۱۹۵.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۹۵، خطبه ۱۹۰.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۰، خطبه ۱۹۵.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۱، خطبه ۱۹۵.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۸۲-۷۸۳.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۹۰.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۷، ص۶۴۱.    
۱۰. هاشمی خویی، میرزا حبیب الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۲، ص۱۹۸-۱۹۹.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۷۱.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۰۷، خطبه ۱۴۳.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۳۵، خطبه ۱۴۱.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۹۹، خطبه۱۴۳.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۰۳، خطبه ۱۴۳.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۴۰.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۴۳.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۵۹۵.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۲.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۷۷.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «قوع»، ج۲، ص۸۸۴.    






جعبه ابزار